О`zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi



Download 1,27 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/161
Sana21.01.2022
Hajmi1,27 Mb.
#394007
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   161
Bog'liq
tarixiy olkashunoslik

Ismoil Somoniy maqbarasi 
(IX — X asrlar) — O`rta Osiyo me`morchiligining o`ziga xos 
aniq va muayyan xususiyatlari bilan ajralib turadi. Bu me`morchilik o`z xalqi va uning g`oyasi, 
did-farosati bilan ifodalangan xalq ustalarining ijodidan iborat.
 
Birinchidan,  IX  —  X  asrlarda  qurilgan  Somoniylar  maqbarasi  o`sha  davrdagi 
binokorlarning  mahorati  va  yuksak  badiiy  dididan  dalolat  beradi.  Bu  yodgorlik  892  —  907 
yillarda  qurilgan,  deb  taxmin  qilinadi.  Maqbara  shaxardagi  madaniyat  va  istirohat  bog`i  ichida 
joylashgan.  U  kub  shaklida  bo`lib,  yarimsharsimon  qubba  bilan  yopilgan.  Unga  xusn  bo`lsin 
uchun burchaklariga to`rtta kichkina qubba o`rnatilgan. Devori qalin (1,8 metrgacha) bo`lganligi 
tufayli bu yodgorlik 1000 yildan beri yaxshi saqlanib turibdi.
 
Maqbaraning  fasadi  yo`q,  to`rt  tomoni  ham  bir  xil.  Bunday  inshootlar  tsentrik 
kompozitsiya  deb  ataladi.  Maqbara  kvadrat  shaklida  bo`lib,  pishiq  g`ishtdan  qurilgan. 
Rivoyatlarga  ko`ra,  bu  maqbara  Ismoil  Somoniy  tomonidan  otasi  Ahmad  ibn  Asad  uchun 
qurilgan.  Keyinroq  bu  maqbara  Somoniylar  xonadonining  daxdsi  bo`lib  qoldi.  Unga  907  yilda 
vafot  etgan  Ismoil,  keyinroq  maqbaraga  kiraverishdagi  yozuvga  ko`ra,  Ismoilning  nabirasi  — 
914 yildan 943 yilgacha xukmron bo`lgan Nasr II ibn Ahmad dafn qilingan. Bino hozirga qadar 
saqlanib turibdi. Bu yodgorlikni xorijiy davlatlar ham yaxshi biladilar.
 
Somoniylar maqbarasi sodda, ajoyib ziynati va asrlar davomida sinovdan o`tgan murakkab 
gumbaz  tomli  konstruktsiyani  qo`llagan  binokorlarning  muhdndislik  mahorati  jihatidan  jahon 
me`morchiligining eng mukammal asarlaridan biri hisoblanadi.
 

Download 1,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   161




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish