O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi

Ijtimoiy  tajriba
  o‗quvchilami  ijtimoiylashtirishning  integral  natijaviy  tavsifini  o‗zida 
aks ettirib, faoliyatga yo‗naltirilgan va aksiologik yondashuvlarga asoslanishni talab etadi. 
Faoliyatga yo‗naltirilgan yondashuv nuqtai nazaridan ijtimoiy tajriba o‗quvchining boshqa 
kishilar,  atrof-muhit  bilan  o‗zaro  harakati  natijasida  yuzaga  keluvchi  ma‘naviy-axloqiy 
qadriyatlar va ustanovkalar  yig‗indisini  o‗zida aks ettiradi. Ana shu sababli shaxsda  o‗z-o‗zini 
tashkillashtirish  va  o‗z-o‗zini  korrektsiyalash  madaniyatini  shakllantirishga  yo‗naltirilgan  ―o‗z-
o‗zini  boshqarish  tajribasi‖ni  ijtimoiy  tajribaning  komponenti  sifatida  qarash  maqsadga 
muvofiqdir. O‗z-o‗zini boshqarish tajribasini shakllantirishning asosiy ijtimoiy sohalari  sifatida 
individni  sub‘yekt-sub‘yekt  munosabatlariga  jalb  etish;  sub‘yektda  tashabbuskorlikni 
shakllantirish;  hayotiy  faoliyat  jarayonida  o‗z-o‗zini  tashkillashning  universal  namunalarini 
qabul qilish kabilarni kiritish mumkin. 
Aksiologik  yondashuv  nuqtai  nazaridan  shaxsda  ijtimoiy  tajribani  shakllantirish  ikkita 
o‗zaro aloqador yo‗nalishda amalga oshadi. Birinchidan, inson hayotining mazmuni, shaxslararo 
munosabatda  ma‘naviy-axloqiy  me‘yor  va  qoidalar  sifatida  individda  qadriyatga  yo‗naltirilgan 
orientatsiyani  shakllantirish,  ikkinchi  tomondan  shaxsiy  nuqtai  nazardan  yuqori  mavqega  ega 
o‗z-o‗zini  boshqarishda  aks  etuvchi  o‗zaro  birgalikdagi  faoliyat  jarayonidagi  xatti-harakatlar, 
ijtimoiy va hayotiy ahamiyat kasb etuvchi xulq-atvor me‘yorlarini o‗zlashtirish bilan bog‗liqlikni 
o‗zida aks ettiradi. 
O‗quvchilarni  o‗z-o‗zini  boshqarishga  yo‗naltirish  pedagogik  hodisa  sifatida  shaxs 
salohiyatini  rivojlantirish  bilan  bog‗liq  intellektual,  emotsional-hissiy  va  faoliyatga 
yo‗naltirilgan  sohalar  uyg‗unligini  talab  etadi  hamda  o‗quvchilarning  ijodiy  qobiliyatlarini 
yuqori darajada rivojlantirish asosida ijtimoiy faolligini oshirishga xizmat qiladi. 
O‗quvchilarning  ijtimoiy  tajribani  o‗zlashtirishi  quyidagi  bosqichlarda  amalga  oshirilishi 
lozim: 
ijtimoiy  moslashuv:  ijtimoiy  vaziyatlarda  o‗zining  rolini  aniqlay  olish,  vaziyatga 
moslashuvchanlik va safarbarlik; 
loyihaviy:  ijtimoiy  faoliyat  jarayonida  o‗z-o‗zini  anglash,  individual  xulq-atvor 
strategiyalarini  tanlay  olish;  interiorizatsiya:  ijtimoiy  faoliyatning  asosiy  me‘yorlarini  qabul 
qilish va faoliyatda namoyon etish.