O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi

 
Talab 
- tarbiyalash maqsadida tarbiyalanuvchidan biror narsani qat‘iyat bilan so‗rab turish 
bo‗lib, tarbiyalanuvchilarning ma‘lum bir faoliyatini  rag‗batlayydi  yoki bartaraf  etishga xizmat 
qiladi.
 
Taqdim  etish  shakliga  ko‗ra  bevosita  va  bilvosita  talab  farqlanadi.  Bevosita  talab  uchun 
qat‘iylik,  aniqlik,  mohiyatning  tushunarli  bo‗lishi  xos  bo‗lib,  keskin  ohang,  yuz  harakatlari 
uyg‗unligi aks etadi.
 
Bilvosita  talab  (maslahat  berish,  yalinish,  ta‘  kidlash,  qaytarish)  bevosita  talabdan  farqli 
ravishda  tarbiyalanuvchida  qayg‗urish,  qiziqish,  intilish  kabi  psixologik  omillarni  chaqirishga 
xizmat  qiladi.  Maslahat  berish  orqali  tarbiyalanuvchida  ma‘lum  xatti-harakatning  foydali 
ekanligiga  ishonch  hosil  qilinadi.  Tarbiyalanuvchi  qachonki  bildirilayotgan  fikrni  o‗  zi  uchun 
muhim  ekanligiga  ishonch  hosil  qila  olgandagina  maslahatni  qabul  qiladi.  Yalinish  -  agarda 
boshqa  talab  qilish  ko‗rinishi  kor  qilmasligiga  ko‗zi  etsa,  tarbiyalanuvchi  qalbida  mehrni 
yangilash,  uyg‗otish  maqsadida  uni  biror  narsaga  ko‗ndirish  uchun  iltimos  qilish,  o‗tinib 
so‗rashdir.  Ta‘kidlash  -  tarbiyalanuvchilar  bilan  o‗tkazilgan  har  bir  vaziyatda,  ularga  malol 
kelmaydigan  axloqiy  mazmunni  uqtirib,  tayinlashdir.  Qaytarish  -  tarbiyalanuvchi  jahli  chiqib, 
qizishib  biror  kor-hol,  yomonlik  qilishga  qaror  qilsa  yoki  vajohati  shuni  ko‗rsatsa,  uni  bunday 
nomaqbul, nojo‗ya tishdan, xatti-harakatdan o‗zini tutishga undash, tiyish.