O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

Tinchlik  toklari. 

  Galvanometrning  elektrodlari  zararlangan  muskulga 

qo’yilsa  (bunda  elektrodlarning  birini  muskulning  zararlanmagan  yuzasiga, 

ikkinchisini  esa  zararlangan  yuzasiga  qo’yish  kerak),  potensiallar  farqini  bilish 

mumkin.  Elektrodlar  shu  tariqa  joylashtirilganda  elektrodlar  oqimi  burilib,  tok 

borligini  ko’rsatadi.  Muskulning  yuzasida  musbat  elektr  zaryadi  borligi,  kesigida 

esa  manfiy  elektr  zaryadi  borligi  tekshirishlarda  ma’lum  bo’ldi.  Muskulning 

zararlangan  va  zararlanmagan  qismi  o’rtasida  kelib  chiqadigan  elektr  tokiga 

tinchlik  toki

  deb  nom  berildi.  Bu  tokning  shunday  nom  bilan  atalishiga  sabab 

shuki, u muskul qo’zg’almagan va qisqarmagan vaqtda seziladi. 

Galvaninning  ikkinchi  tajribasi,  ya’ni  nerv  muskulning  ustiga  qo’yilganda 

metalsiz  qisqarishi  endi  tushunarli  bo’lib  qoladi.  B  tajribada  nerv  muskulning 

zararlangan  qismi  ustiga  qo’yilganda  tinchlik  toki  nervga  ta’sir  etib,  muskulni 

qisqartiradi. 

---

Zararlanmagan  nerv  va  muskul  qo’zg’alganda  bir  muncha  boshqacha  tok 

topiladi.