O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi

Uslub yaratuvchi vositalar

 

Fonetik vositalar

 

Leksik vositalar

 

---

243 

 

hikoya, doston, felyeton va boshqa badiiy asar turlari, ilmiy uslubni - monografiya, 

ilmiy    maqola,  dissertatsiya,  avtoreferat  va  boshqalar,  biror  dolzarb  masala 

bo`yicha axborot bo`lsa ommabop uslubni tashkil etadi. Yozma adabiyotda uslubni 

yaratish uchun leksik, fonetik, grammatik vositalar qo`llanadi. 

Fonetik  vositalar. 

Tovushlar  ma‘lum  qoida-

tartib asosida yonma-yon keladi. - 

da, - va, - qa (yoki

 - 

q)

  kabi  bo`g`inlardan  (yoki  tovushlardan)  keyin  yana 

shu turdagi tovushlar bilan boshlanadigan so`z keltirish 

nutqiy  g`alizlikka  sababchi  bo`ladi: 

Ko`k  qo`rig`in 

quchg`usi.  Shundan  bugun  i  o`tgan  izsiz.  Bu  masala 

fanda  ham  kam  tekshirilgan.

  (L.Abdullayev) 

Ahd  va 

vafo....

 Ohang, urg`u badiiy uslub vositasidir. Ohang va 

urg`uning o`zgarishi yangi uslubiy mazmun ifodalaydi. 

 

Qo`shimcha, so`z birikmasi, gapning uslubiy ma‘no olishi ma‘lum bir ohang, 

urg`u yordami bilan ro`yobga chiqadi. 

Salimaxon keldilar

 jumlasida bir xil ohang 

Salimaxonga  hurmatni,  ikkinchi  bir  ohang  kesatish,  mazax  qilish  mazmunini 

ifodalashi  mumkin.  Tovush  ohang  nutqiy  ravonlik,  jozibadorlik,  his-tuyg`u 

ifodalash vositasidir. Shu tufayli, fonetik vositalar badiiy, ilmiy-ommabop, rasmiy  

uslublarning shakllanishida muhim ahamiyat kasb etadi.