O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi



Download 3,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet175/449
Sana02.01.2022
Hajmi3,04 Mb.
#311066
1   ...   171   172   173   174   175   176   177   178   ...   449
Bog'liq
Ўзбек тилини соҳада қўлланилиши мажмуа 2020 2021

Iqtisodiy  

terminlar  

yasalishining  

quyidagi   

turlari  mavjud: 

Matematik 

terminlar iqtisod 

termini vazifasini 

bajarib kelishi 

mumkin.  

Texnika vositalari 

va ularning 

qismlari hamda 

atributlarini 

anglatuvchi 

terminlar

.  


Qishloq xo‗jaligi va 

uning atributlarini 

anglatuvchi 

terminlar 

Ijtimoiy fanlar va 

ularning atributlarini 

anglatuvchi terminlar 

Fizikaviy terminlar 

bilan aloqador so‗zlar  

Zoologiya terminlari  


181 

 

Texnika  vositalari  va  ularning  qismlari  hamda  atributlarini  anglatuvchi 



terminlar.  Masalan: 

amortizatsiya  fondi,  mashinalashgan  hisob,  kreditning 

elastikligi,  talabning  egiluvchanligi,  bozor  meHanizmi.  Moliyaviy  meHanizm  har 

bir soha va bo‗g‗inlar bir butun yaxlitlikning tarkibiy qismi hisoblanadi

.

 

 Fizikaviy  terminlar  bilan  aloqador  so‗zlar  iqtisod  termini  vazifasini  bajarib 

kelishi mumkin. Masalan: 



bozor muvozanati, mehnat sig‗imi, kapital sig‗im, nisbiy 

daraja,  pul  massasi,  tebranuvchi  talab,  o‗zgaruvchan  xarajat,  doimiy  xarajat, 

o‗zgaruvchan narx, mutloq daraja, talabning egiluvchanligi, fond sig‗imi. 

Qishloq  xo‗jaligi  va  uning  atributlarini  anglatuvchi  terminlar: 



agrar  krizis, 

sohibkorlik,  qiymatning  o‗sishi,  tovar  xo‗jaligi,  o‗sim,  qarz  o‗simi,  undirilgan 

pul, pul undirish, unumsiz chiqim, unumsiz xarajat, undiriladigan soliq, iqtisodiy 

o‗sish, talabni o‗stirish, agrobiznes, agrosanoat. 

Ijtimoiy fanlar va ularning atributlarini anglatuvchi terminlar. Masalan: 



moliya 

oligarxiyasi,  qadrli  mablag‗,  ixtisoslashtirilgan  sarmoya,  avtonom  byudjet, 

absolyut  renta,  ta‘sischilik  aksiyalari,  mutlaq  naf,  erkin  savdo,  tovar  moddiy 

qadriyatlar,  to‗lov  qobiliyatsizligi,  yetakchi  valyuta,  tovar  turkumi,  bozor 

unsurlari,  daromad  samarasi,  ixtiyoriy  ishsizlik,  shiddatli  inflyatsiya,  o‗rinbosar 

tovarlar,  Hayriya  fondi,  vaqf  fondi,  iqtisodiy  inqiroz,  iqtisodiy  tanazzul,  pulning 

qadrsizlanishi, muomala fondlari. 

Zoologiya  terminlari  ham  iqtisod  termini  vazifasini  bajarib  kelishi  mumkin. 

Masalan:

o‗rmalovchi inflyatsiya, suzib yuruvchi inflyatsiya, yuguruvchi inflyatsiya. 

       Turkiy  tillarda  leksemalar  hosil  qilishning  keng  tarqalgan  yo‗llaridan  biri 

affikslar  orqali  so‗z  yasashdir.  Bu  usulning  terminlar  yasash  ko‗lami  keyingi 

davrlarda yanada kyengaydi, terminologik tizimga mansub terminlarning ayni shu 

usul  bilan  yasalayotganligi  shundan  dalolat  beradi.Terminologiyaga  oid 

tadqiqotlardan  ma‘lum  bo‗lishicha,  biror  terminologik  tizimda  affiksatsiya  usuli 

bilan terminlar yasash bir qadar faol bo‗lsa, boshqasida esa kammahsuldir.Hozirgi 

bosqichda  iqtisodiyot  sohasida  qo‗llanayotgan  tub  terminlarning  soni  yuzdan 

ortiqdir.  Bular  jumlasiga:  asli  o‗zbekcha  (ba‘zilari  umumturkiy)  yoki  o‗zlashma 

(ular  o‗zi  doir  tilda  yasama  yoki  qo‗shma  bo‗lishidan  qat‘i    nazar,  o‗zbek  tilida 




182 

 

morfematik  qismlarga  ajratilmasligi  tufayli  tub  maqomini  oladi)  terminlar  kiradi. 



Mana shunday tub, ya‘ni noyasama iqtisodiy terminlar sirasiga quyidagilarni misol 

qilib  keltirish  mumkin: 



garov,  ish,  buyum,  boy,  bozor,  qiymat,  daromad,  narx, 

qarz, raqobat,  savdo,  tarif, tovar, zayom, veksel, broker,  demping,  depozit, grant, 

davlat, fond, poshlina, bank

 va b.  


 


Download 3,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   171   172   173   174   175   176   177   178   ...   449




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish