O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi



Download 3,37 Mb.
Pdf ko'rish
bet225/322
Sana31.12.2021
Hajmi3,37 Mb.
#252465
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   322
Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta

Qizikishlar. Qizikish-biron bir soxada tugri muljal olishga, yangi faktlar bilan tanishishga , vokelikni ancha 
tula va chukur aks ettirishga yordam beradigan motivdir. Individ uchun kizikish, sub'yektiv tarzda olinganda, bilish 
jarayoni tusini kashf etadigan ijobiy xissiy oxangda, ob'yekt bilan chukurrok tanishishga, u xakda kuprok bilish, uni 
anglab yetishga bulgan istakda namoyon buladi. 
 
Qizikishning faoliyat farayonlaridagi roli benixoya kattadir. Qizikishlar shaxsni uzida bilim olish va anglab 
yetish borasida xosil bulgan ishtiyokni kondirish yullarini va usullarini faol tarzda izlashga majbur etadi. Shaxsning 
yunaltirilganligini  ifodalaydigan  kizikishning  kondirilishi,  odamda,  uning  sunishiga  olib  kelmaydi,  aksincha,  uni 
kayta  kurgan,  boyitgan  va  chukurlashtirilgan  xolda  biolish  faoliyatining  yanada  yuksak  darajasigamos  keladigan 
yangi qizikishlarni keltirib chikaradi. 
 
Shunday kilib, kizikishlar bilishning doimiy kuzgatuvchi mexanizmi sifatida namoyon buladi. 
 
Qizikishlar mazmuniga, maksadlariga, mikyosi va barkarorligiga kura tasnif kilinishi mumkin. 
 
Qizikishlarning  mazmun  jixatidan  farki  bilan  extiyojlarini  ob'yektlarini  va  ularning  mazkur  faoliyat 
maksadlari  uchun  va,  kengrok  kilib  olganda,  shaxs  mansub  bulgan  jamiyat  uchun  real  axamiyatini  kursatadi. 
Kishida kuprok nimaga kizikish paydo bulishi va  uning bilish extiyojlari ob'yektining ijtimoiy  kimmati psixologik 
jixatdan muxim axamiyatga ega. Maktabning eng muxim vazifalaridan biri-usmirlik yoki yoshlarning faol bilish va 
mexnat  faoliyatiga  ragbatlantiradigan  va  maktabdan  tashkarida  xam  saklanib  kolishi  mumkin  bulgan  jiddiy  va 
sermazmun  kizikishlarini uygotishdan iboratdir. 
 
Qizikishlarning  maksad jixatidan farki bevosita  va bilvosita namoyon buladigan qizikishlarning  borligini 
aniklaydi.  Bilvosita  qizikishlar  axamiyatga  molik  ob'yektning  xissiy  jixatdan  jozibaliligi  tufayli  yuzaga  keladi. 
("Buni bilish, kurish, anglab yetish men uchun kizikarli"-deydi kishi.) Bilvosita kizikishlar biron bir narsa (masalan, 
ta'lim olish)ning real ijtimoiy axamiyati bilan uning shaxs uchun subektiv axamiyati bir-biriga mos kelgan. (Bunday 
xolda  kishi:  "Bu  meni  kiziktirgani  uchun  xam  kizikarlidir!"-deydi)  takdirda  paydo  buladi  Mexnat  va  ukish 
faoliyatida    xamma  odam  xam  bevosita  xissiy  jozibaga  ega  bulavermaydi.  Shuning  uchun  xam  mexnat  jarayonini 
ongli tashkil etishda yetakchi rol uynaydigan bilvosita kizikishlarni tarkib toptirish muximdir. 
 
Qizikishlar  uzining  kengligi  buyicha  xam  fark  kiladi.  Bir  xil  odamlarda  qizikishlar  bir  soaga  karatilgan 
bulishm  mumkin,  boshkalarda  esa  barkaror  aamiyatga  ega  bulgan  kuplab  ob'yektlarga  bulingan  buladi. 
Qizikishlarning tarkokligi kupincha shaxsning salbiy xislati sifatida yuzaga keladi, lekin ayni chogda qizikishlarning 


 
152 
keng  mikyosliligini  kamchilik  tarikasida  talkin  kilish  notugri  bulur  edi.  Shaxsning  kungildagidek  rivojlanishi, 
kuzatishlar kursatganidek, kizikishlar mikyosini tor emas, aksincha keng bulishini takozo etadi. 
 
Qizikishlar  barkarorligi  darajasiga  kura  xam  xar  xil  bulishi  mumkin.  Qizikishning  barkarorligi  uning 
nisbatan  jadal  tarzda  namoyon  bulishi  uzok  davom  etishi  bilan  ifodalanadi.  Shaxsning  asosiy  extiyojlarini  eng 
kuprok  darajada  namoyon  kiladigan  va  shu  boisdan  xam  uning  psixologik  tuzilishiga  xos  xislatlarga  aylanib 
koladigan  kizikishlari  barkaror  xisoblanadi.  Barkaror  kizikish  kabi  kobiliyatlari  uygonishining  bir  kurinishi  bulib, 
shu jixatdan xam muayyan darajada muxim kimmatga egadir. 
 
Qizikishlar-shaxs faoliyatini asoslashning birdan-yuir emas, lekin muxim jixatidir. Xulk-atvorning muxim motivlaridan biri 
e'tikoddir. 
 

Download 3,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   221   222   223   224   225   226   227   228   ...   322




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish