O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta'lim vazirligi


 Kambag„allik muammosida individual omilning ahamiyati



Download 1,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet98/185
Sana30.12.2021
Hajmi1,49 Mb.
#93353
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   185
Bog'liq
iqtisodiy tarbiya nazariyasi

 4. Kambag„allik muammosida individual omilning ahamiyati 
 
Hozirgi,  iqtisodiy  islohotlarni  yanada  chuqurlashtirish  bosqichida  davlat  asosiy  e‘tiborini 
barqaror  iqtisodiy  о‗sishni  va  uni  sifat  darajasini  ta‘minlash  orqali  aholining  barcha  qatlamlari 
daromadini oshirish va turmush darajasini kо‗zatishdir. 
Birlashgan Millatlar  Tashkilotining har  yili  e‘lon qilinadigan insoniyat  rivojlanishi haqida 
dokladi  (Doklad  o  chelovecheskom  razvitii)  da  oxirgi  yillarda  rivojlanayotgan  mamlakatlarda 
qashshoqlik  va  ocharchilikni  kamayishiga  ma‘lum  darajada  erishilgani,  jumladan,  Sharqiy 
Osiyoda kuniga 1 AQSH dollaridan kam bо‗lmagan daromad olayotgan aholi yarmiga qisqargani 
bilan hali maqsadga yetishga juda uzoqligi ta‘kidlanadi. Chunki dunyoda har bir tо‗rtinchi odam 
kuniga  1  dollardan  kam  daromad  oladi.  21  mamlakatda  ocharchilik  hukm  surmoqda,  54 
mamlakat avvalgiga nisbatan kambag‗alroq bо‗lib qolishdi
58
.  
Kambag‗allik har bir jamiyat mamlakat uchun xos , lekin uning darajasi va kо‗lami har xil. 
Har  bir  mamlakat  iqtisodiy  rivojlanishi,  madaniyati  va  urf-odatlari  va  boshqalar  jihatidan 
farqlanadi. Kambag‗allik darajasi daromad, iste‘mol tarkibi va darajasi orqali namoyon bо‗ladi. 
Bu  jihatdan  boshqa  mamlakatlar  о‗rtasida  О‗zbekiston  о‗ziga  xos  jihatlari  bilan  ajralib 
turadi. 
О‗zbekistonda  kam  ta‘minlangan  oilalar  boshqa  mamlakatlarga  о‗xshab  qashshoq  emas. 
Chunki ularning asosiy qismini 9-sinf va undan ortiq ma‘lumotga ega, 98 foizdan ortig‗ining uyi 
yoki  kо‗p  qavatli  uylarda  kvartirasi  bor,  86  %  yer  uchastkalari,  87  %da  televizor,  38  %  ida 
muzlatkich, 12% ida avtomabil va boshqa mulk bor
59

Bunday  resurslar  juda  kо‗p  kam  ta‘minlangan  oilalarni  yaxshi  daromad  topishi  uchun 
imkoniyat yaratilsa bunday holatdan tezda chiqib ketishi uchun muhim asos bо‗ladi, agarda tezda 
chiqib ketish imkoni bо‗lmasa ularda о‗z aktivlari (yer uzoq muddat foydalanish mumkin bо‗lgan 
maishiy  tovarlar  va  hokazo)ni  sotib,  xarajatlarini  qoplashga  tо‗g‗ri  keladi.  Bunday  holatni 
chо‗zilishi avvalgi holatga kelish uchun kо‗proq resurslarni talab qiladi. 
                                                 
58
 Доклад о человеческом развитии за 2003 г. // Экономическое образование, 2004, №12. С.39. 
59
 Снижение неравенства как фактор ускорения экономического роста. // Экономическое образование, 2004, №12. С.40.
 


Demak,  kambag‗allikka,  qashshoqlikka  tushib  qolmaslik  uchun,  avvalo  har  bir  insonning 
о‗zi harakat qilishi zarur. ―Sendan xarakat, mendan barakat der ekan, Alloh bandalariga‖, - deydi 
xalqimiz. 
Agar  daromad  topish  cheklangan  bо‗lsa  minimal  iste‘molni  ta‘minlash  asosiy  о‗rinda 
turadi. Agar daromad topish subyektiv imkoniyatlarga bog‗liq bо‗lsa, kambag‗allik muammosini 
yumshatishda individual omilning ahamiyati о‗sib boradi. 
Mamlakatimizda  bozor  iqtisodiyotiga  о‗tish,  tadbirkorlik,  kichik  biznesni  rivojlantirish 
uchun  yaratilgan  ham  individual  omil  asosiy  rol  о‗ynashini  taqozo  qiladi.  Bu  jihatdan  aholini 
iqtisodiy savodxonligi muhim ahamiyatga ega. Chunki iqtisodiy savodxon kishi og‗ir vaziyatdan 
tezda chiqib ketish uchun intiladi, yо‗lini topadi. 
Agarda  dunyoga  mashhur  millarderlarni  tarixiga  nazar  tashlasak,  ularning  asosiy  qismi 
kambag‗al oiladan chiqqanlar. 
Masalan,  supermarketlar  qiroli  Sem  Uolton  о‗zining  qobiliyati  va  iqtidori  tufayli  chakana 
savdoda hech kim kutarilmagan chо‗qqiga kо‗tarildi, yutuqlarga erishdi. Yoki Uolt Disney faqat 
buyuk  animator,  multfilmlar  yaratishining  asoschisigina  bо‗lib  qolmay,  iqtisodiy  savodxonligi 
tufayli eng kо‗zga kо‗ringan badavlat odamga aylandi. 
Buyuk ixtirochilardan Genri  Ford avtomobil ixtiro qilibgina qolmay uni  ishlab chiqarishni 
yо‗lga qо‗ygan. Bu rо‗yxatni uzoq davom ettirish mumkin. Ularning hammasi kambag‗allikdan 
qutilishning о‗ziga xos yо‗lini toptan genial odamlar. Ularning barchasini shu darajaga yetishida 
iqtisodiy  savodxonligi  ham  muhim  rol  о‗ynagan.  Iqtisodiy  jihatdan  mushohada  qilishga  ularni 
eng avvalo hayot о‗rgatgan. 
Demak,  jamiyatda  uning  a‘zolarini  daromad  topishga  intilishini  qо‗llab-quvvatlaydigan 
iqtisodiy  mexanizm  yaratilishi  bilan  aholini  iqtisodiy  savodxonligi  qо‗shilsa,  albatta,  о‗z 
mevasini beradi. 
 

Download 1,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   185




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish