O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi

4. Miqdor o’zgarishini sifat o’zgarishiga  
olib kelishi. 
Fizik  hodisalarning  barchasida  falsafaning  asosiy  qonunlaridan  biri  miqdor 
o’zgarishini  sifat  o’zgarishiga  olib  kelishini  ko’rish  mumkin.  Masalan,  yadro 
atrofida  elektronlar  sonini  ortib  borishi  bilan  atomning  fizik  va  ximiyaviy 
xususiyatlari o’zgarib boradi. Moddalarning ichki energiyasini ortishi bilan ular bir 
agregat  holatidan  boshqasiga  o’tadi.  Elektromagnit  to’lqinlar  chastotasini  ortib 
borishi  bilan  yorug’lik  kvantining  xususiyati  (energiyasi,  rangi,  moddalarda 
yutilishi, sochilishi va hakoza) ham o’zgarib boradi. Moddalarning haroratini ortib 
borishi  bilan  ularda  o’zgarish  sodir  bo’ladi  (erish,  parlanish,  kondensasiya, 
sublimasiya  va  hakoza).  Gaz  yoki  suyuqlikda  harakatlanayotgan  jismga 
ko’rsatilayotgan  qarshilik  kuchi  F=rv
n
  ko’rinishga  ega  bo’lib,  ushbu  ifodadagi  n 
tezlikni  ortishi  bilan  n=1,2,3,…  qiymatlarni  qabul  qila  boshlaydi.  Matematikada 
funksiyaning  maxsus  nuqtalari  (bifurkasiya)  degan  tushuncha  mavjud  bo’lib,  u 
funksiya    holatining  keskin  o’zgarishini  ifodalaydi.  Miqdor  o’zgarishini  sifat 
o’zgarishiga  olib  kelishi  universal  qonun  bo’lib,  tabiat  va  jamiyat  hodisalarining 
barcha turlarida namoyon bo’ladi.