O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi



Download 1,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/226
Sana27.08.2021
Hajmi1,52 Mb.
#157514
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   226
Bog'liq
pedagogika (1)

Sezish 
Idroc 
Tasavvur 
Tafakkur 
Amaliyot 
 
Quyi darajadagi bilim 
Amaliyot 
 
Yuqori darajadagi 
bilim 


 
Ta‘lim  jarayonida  o‗quvchilar  bilimlar  tizimini  egallabgina  qolmasdan,  balki  faoliyat 
ko‗nikma va malakalarini xam xosil qiladilar. 
Bilimlarning  amalda  bir  necha  bor  qo‗llanilishi  ko‗nikmalarning  xosil  bo‗lishiga  olib 
keladi.  Ko‗nikma  -  bu  o‗zlashtirib  olingan  bilimlar  asosida  amalga  oshiriladigan  va  amaliy 
jixatdan  maqsadga  muvofiq  xarakatlarga  tayyorgarlikda  ifodalangan  ongli  faoliyatdir.  Demak, 
ko‗nikma  muayyan  faoliyatni  tashkil  etish  yo‗llari  va  usullarini  bilib,  o‗zlashtirib  olish  xamda 
o‗z bilimlarini amalda qo‗llay olishdir. 
Ko‗nikmalar  muayyan  vaziyatdagina  emas,  balki  dastlabki  shart-sharoitlar  o‗zgargan 
vaqtda  xam  ma‘lum  xatti-xarakat  qilish  (tajriba  asosida)  qobiliyati  bilan  tavsiflanadi. 
Ko‗nikmalarni  bilimlar  bilan  aralashtirib  yuborish  yaramaydi.  Xar  qanday  ko‗nikma  asosida 
bilim  yotadi.  Bilimlar  fikr-muloxazalarda,  ko‗nikma  esa  xatti-xarakatlarda  ifodalanadi.  Xatti  - 
xarakatlar aqliy yoki jismoniy bo‗lishi mumkin. 
Malaka  -  muayyan  usul  bilan  bexato  bajariladigan,  o‗rganib  qolingan,  avtomatlashgan 
ongli xarakatdir.  
Malaka bir xatti-xarakatning o‗zini bir xil sharoitda ko‗p marta takrorlash natijasida xosil 
qilinadi. Malaka qanchalik puxta bo‗lsa, odam ishni shunchalik tez va to‗g‗ri bajaradi. 
Malakalar  turlicha  bo‗ladi:  chunonchi,  o‗quv  malakalari  –  o‗qish,  yozish,  og‗zaki 
xisoblash va boshqalar; mexnat malakalari - ish qurollari bilan ishlash, materiallar xamda texnika 
bilan  muomalada  bo‗lish  va  xokazolar;  Xarakat  malakalari  —  yurish,  yugurish  va  boshqalar. 
Ko‗nikma  kabi  malaka  xam  egallangan  bilimlar  asosida  xosil  qilinadi.  Ko‗nikma  va  malaka 
o‗rtasida farqli tomonlar xam bor. Xususan, o‗quvchilar tomonidan o‗zlashtirilgan ko‗nikma va 
malakalar xar xil xarakterda bo‗ladi. 
Yuqorida aytib o‗tilgandek, bilim, ko‗nikma va malakalar ta‘lim jarayonida tarkib topadi. 
Ta‘lim – dialektik (dialektik-moxir munozarachi) tarzda taraqqiy etib boradigan ichki ziddiyatli 
jarayon  bo‗lib,  unda  ikki  tomon  –  o‗qituvchi  va  o‗quvchiishtirok  etadi.  Ta‘lim  berish 
o‗quvchilarga  bilimlar  berish,  ularda  ko‗nikma  va  malakalar  xosil  qilish,  yangixaqiqatlarni 
ochishga yo‗naltirilgan ijodiy, mantiiqiy tafakkurni tarbiyalashdir. 
O‗qish  esa  o‗quvchilarning  o‗zlashtirish,  o‗qish  qobiliyati,  fikrlash  xamda  muayyan 
xarakatlarnixosil  qilish  jarayoni  sanaladi.  O‗qish  jarayonida  o‗quvchilar  ma‘lum  bo‗lmagan, 
anglanmagan ma‘lumotlarnio‗zlashtira boradilar. 
O‗tish jarayoni to‗rtta asosiy bosqichdan tashkil topadi: 
1) O‗zlashtirilishi lozim bo‗lgan materialniidrok etish; 
2) Unifaxmlab olishtushunchalar xosil bo‗lishi
3)  Bilimlarni  mustaxkamlash  va  takomillashtirish,  ko‗nikma  va  malakalarning  xosil 
bo‗lishi; 
4) Xosil qilingan ko‗nikma va malakalarni amalda qo‗llash
Xar  bir  bosqich  uchun  o‗quvchilarning  muayyan  xarakterdagi  bilish  faoliyati 
xarakterlidir. Bu faoliyat o‗qituvchi tomonidan aloxida raxbarlikni talab etadi. 
Ta‘lim jarayonining boshlang‗ich bosqichida o‗zlashtirilayotgan bilimlar moxiyati analiz 
va sintez metodlari yordamida anglanadi. 

Download 1,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   226




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish