O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi

Rapalloda  (Genuya yaqinida) Genuya konferensiyasi davomida (10 aprel - 19 may 

1922 y.) imzolandi. 

 

1924 yildan boshlab kelgusi yillarda SSSR G„arbning deyarli barcha davlatlari 

tomonidan tan olindi. SSSR xalqaro maydonda muxim rol o„ynay boshladi. 

 

Ikkinchi  jahon  urushidan  oldingi  o„n  yillik  davlatlararo  ziddiyatlarning  jiddiy 

keskinlashuvi bilan tavsiflandi.  

 

1929 - 1933 yillardagi jahon iqtisodiy inqirozi g„olib mamlakatlar o„rtasidagi, 

xamda  ular  va  mag„lub  mamlakatlar  o„rtasidagi  munosabatlarning  yomonlashuviga 

olib keldi.  

 

Inqirozning oxiriga kelib Evropadagi kuchlar nisbatida o„zgarishlar ro„y berdi. 

Versal  tizimining  muxim  qismlari  bartaraf  qilindi.  Germaniyaning  Reyn  zonasi  va 

o„zining  iqtisodiyoti  ustidan  suvereniteti  tiklandi.  Fransiyaning  G„arbiy  Evropadagi 

mavqei  zaiflashdi.  SHu  bilan  bir  qatorda  AQSHning  Evropa  masalalarini  xal 

etishdagi roli kuchaydi. 

 

Ushbu  yillarda  buyuk  davlatlar  o„rtasidagi  raqobat  dengiz  qurollari  soxasida 

xam  bo„lib  o„tardi.  1930  yilning  yanvar  -  aprelida  Londonda  dengiz  qurollari 

masalasi bo„yicha xalqaro konferensiya bo„lib o„tdi. Unda AQSH, Buyuk Britaniya, 

YAponiya,  Fransiya  va  Italiya  davlatlari  qatnashdi.  Konferensiyada  Vashington 

konferensiyasining ( 1921 - 1922 yy.) qarorlari qayta ko„rib chiqildi. Aslida, AQSH, 

Buyuk  Britaniya  va  YAponiya  o„rtasida  xarbiy  -  dengiz  kuchlarining  deyarli  teng 

nisbati o„rnatilgan edi.  

 

30  -  yillar  boshida  Fransiya  diplomatiyasi  Germaniya  bilan  yaqinlashishiga 

urinib  ko„rdi.  Biroq  bu  urinish  muvaffaqiyatsizlikka  uchradi.  Germaniya  Versal 

shartnomasini  “bajarish  siyosatini”  yakunlab  bo„lgandi  va  revansh  olish  siyosatini 

amalga oshirishga faol o„tayotgan edi.  

 

1932  yil  2  fevralda  qurolsizlanish  masalalari  bo„yicha  Jenevada  ochilgan 

xalqaro  konferensiyada  Germaniya  barcha  mamlakatlar  uchun  bir  xil  bo„lgan 

“xavfsizlik  tizimi  doirasidagi  teng  xuquqlik”  ga  erishdi.  Bu  -    Germaniya  xarbiy 

saloxiyatining tiklanishini xalqaro miqyosida tan olinganligini anlatardi. 

---

11 

 

 

Jahon iqtisodiy inqirozi yillarida etakchi davlatlar o„rtasidagi ziddiyatlar Tinch 

okeani xavzasida va Uzoq SHarqda keskinlashdi. 

 

1931  -  1932  yillarida  YAponiya  SHimoli  -  sharqiy  Xitoyni    (Manchjuriyani) 

bosib  oldi.  Yirik  davlatlar  va  Millatlar  Ligasi,  aslini  olganda,  YAponiya  tajovuziga 

qarshi  xech  qanday  xarakatni  amalga  oshirishmadi.  1933  yilda  YAponiya  Millatlar 

Ligasini tark etdi. SHunday qilib, YAponiyaning Xitoydagi tajovuzi natijasida, Uzoq 

SHarqda xavfli xarbiy o„chog„i yuzaga keldi.  

 

Germaniyada xokimiyat tepasiga Gitler boshchiligidagi natsional - sotsialistlar