O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi

1918-1933 yillarda Germaniyada Veymar Respublikasi. 1933-1945
yillarda fashistik Germaniya (Uchinchi Reyx).
1918-1919 yillarda Germaniyaning ayrim federal erlarida inqiloblar ro„y beradi
(Breman, Bavariya, Reyn viloyati, Rurr, Saksoniya va boshqalar).
1919 yili 19 yanvarda Veymar shahrida Millat ta‟sis majlisiga saylovlar
o„tkaziladi va shu yilining 6 fevralida o„z ishini boshlaydi, majlis tamonidan yangi
konstitutsiya qabul qilinib tarixga Veymar konstitutsiyasi deb kiradi.
Veymar Respublikasi hukumati tomonidan Parij tinchlik bitimiga imzo
quyiladi, bitimga muvofiq Germaniyaga 100 minglik armiyaga ruhsat beriladi, harbiy
flot taqiqlanadi, Evropadagi ayrim hududlardan mahrum bo„ladi, Osiyo va Afrikadagi
mustamlaka hududlari butunlay olib ko„yiladi.
Kyoln va Mayns shaharlari Antanta harbiy kuchlari tomonidan 15 yil muddati
bilan okkupatsiya qilinadi.
Saar ko„mir koni 15 yil muddati bilan millatlar ittifoqi ihtiyoriga topshiriladi.
1924 yili AQSH moliya vazirligi tomonidan Germaniyaga «Daues» moliya
dasturi amalga oshiriladi.
22
1929 yili AQSH moliya vazirligi tomonidan «YUng» moliya dasturi
rejalashtiriladi, lekin iqtisodiy inqiroz tufayli amalga oshmaydi.
1929 yildan boshlab Germaniyada ichki siyosiy vaziyat keskinlashadi, 1924
yilda tashkil topgan fashistik (Germaniya milliy sotsialistik ishchilar partiyasi)
partiya asta sekin hukumat uchun bo„lgan kurashda faol ishtirok boshlaydi.
1930 va 1932 yillardagi reystak saylovlarida fashistik partiya 6,4 mln. va 13,7
mln. ovozga ega bo„ladi, bu partiyaning asosiy raqiblari Germaniya sotsial
demokratlar partiyasi va Germaniya kommunistik partiyalari bo„lib, o„zaro
kelishmaganligi tufayli 1932 yildagi saysovlar natijasida hukumatni fashistik
partiyasining rahbari A.Gitler egallaydi.
1933 yili boshida Germaniya kommunistik partiyasi va undan sung Germaniya
sotsial-demokratlar partiyasi ta‟qiqlanadi, butun Germaniyada yagona fashistik
partiya hukumronlik qiladi.
A.Gitler boshchiligidagi hukumat Versal «Parij» tinchlik bitimini qayta ko„rib
chiqish talabi bilan chiqib Ikkinchi jahon urushi o„chog„ini yoqadi.