O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi urganch davlat universiteti

3.3. Yosh darvozabonlarni texnik-taktik tayyorgarlik bo‘yicha test 

sinov o‘tkazish natijalari 

Futbolda  darvozabonlarning  o‘yin  faoliyati  sakrovchanlik  va  muShaklar 

kuchlanishini 

aniq 

me’yorlash,  oddiy  va  qiyin  sensomotor  ta’sirlar, 

xarakatlanayotgan  ob’ektga  nisbatan  aniq  va  tezkor  ta’sir  kabi  spetsifik  sifatlarni 

Shakllanishi talab qiladi. 

Futbol  bilan  muntazam  Shug‘ullanish  davozabonni  qiyin  xarakat 

faoliyatida  ta’sir  vaqtini  qisqartirishga  yordamlaShadi.  Asosan,  bu  xolat  to‘p  o‘z 

yo‘nalishini tez o‘zgartirishi jarayonida yuz beradi.  

Darvozabonning texnik-taktik xarakat faoliyati negizida birinchi navbatda, 

o‘yin Sharoitida vaziyatni o‘zgarishiga e’tiborli bo‘lish yotadi.  

Futbolchi  darvozabonning  keng  turli-tuman  texnik-taktik  xarakat  faoliyati 

o‘yin  jarayonidagi  qiyin  vazifalarni  ijobiy  xal  qilishga  yordam  beradi.  Yosh 

futbolchilarni texnik-taktik tayyorlash bilan bir qatorda, barcha tayanch  sifatlarini 

o‘z ichiga oladigan, texnik-taktik xarakatlarni muvaffaqiyatli egallash uchun zarur 

bo‘lgan jismoniy tayyorgarligiga e’tibor qaratish lozim. Birinchi navbatda e’tiborni 

Shug‘ullanuvchilarning,  texnik-taktik  xarakat  faoliyati  negizini  tashkil  qiladigan 

fazilat va maxoratlarini rivojlantirishga yo‘naltiriladi. Buning uchun turli: estafeta 

va  xarakatli  o‘yinlar,  bir  xarakatdan  ikkinchi  xarakatga  moslashish,  tezkor 

xarakatlanishni talab qiladigan, atrofni chamalash va javob xarakatlar, Shuningdek, 

kuzatuvchanlik  va  ziyraklikni  talab  qiladigan  turli  mashqlardan  foydalaniladi. 

Texnik-taktik  xarakat  faoliyatini  Shakllantirish  jarayonidagi  mashqlarning  oson 

yoki  qiyinligi  emas  balki,  xammaga  ma’lum  va  soddaligi  katta  axamiyat  kasb 

etadi.  Bunday    yondaShuv  aniq  o‘yin  vaziyati  uchun  zarur  bo‘lgan,  texnik-taktik 

xarakat faoliyatida to‘laqonli texnik elementlarni tanlashni Shakllantiradi. Bunday 

o‘yin Sharoiti darvozabonga texnik elementni amalda qo‘llashni emas, balki ijodiy 

yondashishga  Sharoit  yaratib  beradi.  Ushbu  vaziyat  Shug‘ullnauvchilarga  o‘yin 

Sharoitida 

taktik 

jixatdan 

darvozada 

atrofni 

chamalash 

ko‘nikmasini 

Shakillantiradi.  

---

 

63 

O‘rgatish  va  mashg‘ulot  jarayonida  davozabonlarni  spetsifik  fikrlashini 

rivojlantirishga  sharoit  yaratish  uchun  texnik  elementlarni  osondan  qiyiniga 

tamoyili  asosida  bajariladi.  Sportchilar  texnik  elementlarni  bajarish  vaqtida  o‘yin 

faoliyati  samaradorligiga  erishishda  yuz  beradigan  vaziyatni  yuzaga  keltiradi  va 

katta topqirlikni shakllantiradi. 

        

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

64