O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti “Biologiya” kafedrasi

Nazorat savollari:

1. 
   E. Lovtsevichning tadqiqotlari?
   
2. 
   Virus inaktivatsiyasi?
   
3. 
   Dianostikani boshqarish usullari?
   
4. 
   Viruslarning termik inaktivatsiyasini aniqlash
   

13-ma’ruza
Mavzu: "Viruslar diagnostikasi"
Reja:

1. 
   Viruslarni tekshirish usullari
   
2. 
   Virusga qarshilik
   
3. 
   Viruslarning yuqishi
   
4. 
   Tashxis va uning turlari.
   

Kalit so'zlar: diagnostika, inaktivatsiya, RNK, infektsiya, asetil, rekonstruksiya, ajratilgan.
Zamonaviy tadqiqot usullari paydo bo'lishidan oldin ham viruslar diagnostikasining muhim mezoni bosilgan o'simlik sharbatida mavjud bo'lgan viruslarning xona haroratida inkubatsiyaga, shuningdek qisqa vaqt davomida isitishga turli darajadagi chidamliligi edi. Hozir ham bu turdagi mezonlar hali ajratilmagan va aniqroq usullar bilan tavsiflangan viruslar uchun foydalidir. Virus inaktivatsiyasi bo'yicha katta adabiyot mavjud bo'lib, ular tadqiqotning dastlabki kunlariga borib taqaladi. Bu boradagi ishlar bir qancha asosiy yo‘nalishlarda olib borildi.
Birinchidan,eksperimentlarning aksariyati, ayniqsa in vitro inaktivatsiya tajribalari mexanik ravishda juda oson uzatiladigan viruslar ustida o'tkazildi. Ehtimol, bunday viruslar mexanik ravishda uzatilmaydiganlarga qaraganda ancha barqaror bo'lishi mumkin, garchi bu shart emas - bu shunday. Masalan, mexanik ravishda yuqmaydigan arpa sariq mitti virusi issiqlikka ancha chidamli va 65-70°S da faolsizlanishi aniqlangan.
Ikkinchidan, uzoq vaqt davomida (1956 yilgacha) ko'plab tadqiqotchilarning e'tiborini virusning oqsil qismi o'zlashtirdi va tajribada olingan natijalarni virusli oqsilga mumkin bo'lgan ta'sir nuqtai nazaridan izohlashga intildi. O'sha paytda o'tkazilgan bir qator tajribalar ma'lumotlari TMV ning oqsil komponenti biologik faollikka ta'sir qilmasdan sezilarli darajada o'zgarishi mumkinligini ko'rsatganiga qaramay, bu holat mavjud edi. Misol uchun, TMV oqsilining aminokislotalarining 70% virusning infektsiyaliligida sezilarli o'zgarishsiz asetil yoki fenilurein bilan bloklanishi mumkin.