O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti

Respublikamizda ipakchilikning taraqqiyoti

XX asrning boshlarida Yaponiya xam pak tayyorlashda dunyoda birinchi o'rinni egalladi va kkinchi jahon urushi boshlanishi oldidan 350-375 ming tonna xom pilla tayyorlashga erishdi. Ipakchilik deganda pilla etishtirish uchun zarur bo'lgan murakkab jarayonlar majmuasi tushunilib, tutzorlar barpo qilish, qurt urug'ini ochirish (urug'ini jonlantirish), qurt boqish; naslchilik ishlari; qurt urug'ini tayyorlash (qurt urug'ini etishtirish); pillaga dastlabki ishlov berish (gʻumbakni o'ldirish va plilan quritish): Ipak qurti kasalliklari, zararkurandalari va ularga qarshi kurash choralari ishlab chiqiladi.

Yer yuzining har qanday burchagida qiyosi topilmaydigan atlas, adras matolari rango-rang jilosi bilan kishini maftun etadi. Chunki, xalqimizning nafaqat zamonaviy taraqqiyoti, balki qadim o'tmishidan so'zlaguvchi bejirim bu kabi matolarimizga so'nggi yillarda xorijliklarda ham qiziqish ortib, dunyoning mashhur dizaynerlari tomonidan yaratilayotgan liboslar kollektsiyalaridan munosib joy egallamoqda.BMTning Oziq-ovqat va qishloq xo'jaligi tashkiloti (FAO) hamda “O'zbekipaksanoat” uyushmasi hamkorligidagi “O'zbekistonda barqaror pillachilikni qo'llab-quvvatlash” loyihasi doirasida o'tkazilgan “Xalqaro investitsiya forumi” va “Silk and Fashion” o'zbek ipak matolaridan tikilgan liboslar namoyishi ham chet elliklarning diqqat-e'tiborida bo'ldi.Namoyishda o'zbek dizaynerlari tomonidan bir-birini takrorlamaydigan 10 dan ortiq liboslar kollektsiyasi taqdim etildi. Zamonaviy dekoratsiya va yorqin chiroqlar bilan bezatilgan namoyish yo'lagi yosh dizaynerlar uchun o'ziga xos ijod maydoniga aylandi. Yo'lak bo'ylab ketma-ket o'tayotgan harir liboslar jilosi va zaldagi ishtirokchilarning taassurotlari xalqaro forumning 100 ga yaqin xorijlik mehmonlariga onlayn translatsiya tarzida etkazilib, o'zbek ipak matolarining jozibasini jonli ko'rishlari uchun imkoniyat yaratildi.Liboslar namoyishida ishtirok etgan Malika Sayfullaeva, Asal Qosimbekova, Madina Mavlonova, Gulruh Bozorova, Nilufar Kamolova, Dinara Ashurova, Maftuna Akbarova kabi yosh va iqtidorli dizaynerlar yaratgan liboslar kollektsiyasi yig'ilganlar e'tirofiga sazovor bo'ldi. Ular orqali nafaqat milliy ipak matolarimiz, balki xalqimizning boy madaniy merosi, ipakchilik yo'nalishidagi qadimiy va zamonaviy uslublari jahon ahliga yana bir karra namoyish etildi.“O'zbekistonda barqaror pillachilikni qo'llab-quvvatlash” loyihasini o'tkazishda yurtimizda ipakchilik sanoatini rivojlantirishga qaratilgan muhim tashabbuslarni ilgari surish, ipak mahsulotlarini loyihalashdan tortib, marketinggacha bo'lgan jarayondagi asosiy to'siqlarni aniqlash va bartaraf etishni maqsad qilingan edi. Uni amalga oshirish jarayonida Samarqand, Farg'ona va Xorazm viloyatlarida ipak etishtirish, dizayn, mahsulotlarni diversifikatsiya qilish bo'yicha o'quv dasturi ham tashkil etildi. Bunda qishloq aholisining ijtimoiy himoyaga muhtoj guruhlari, xususan, ishsiz yoshlar va ayollar, imkoniyati cheklangan shaxslar hamda keksalarga alohida e'tibor qaratildi.O'zbekistonda ipak ishlab chiqarishning qadimiy tarixi va boy an'analari, iqlim, aholining zichligi, shuningdek, qishloq joylarda mehnat resurslarining yuqori darajasi ipakchilikni investitsiya uchun istiqbolli tarmoqqa aylantiradi, — dedi FAOning yurtimizdagi vakolatxonasi loyiha koordinatori Sherzod Umarov. — “O'zbekistonda barqaror pillachilikni qo'llab-quvvatlash» loyihasining amalga oshirilishi mazkur tizim va, umuman, qishloq xo'jaligi sohasini rivojlantirishga xizmat qildi.