O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti arXitekturaviy loyihalash

2.2. Binoning turi (tipi) va undagi qavatlar soni: MM binosi tipologiya bo‘yicha yashash mavzesidan piyoda yurish orqali etib boriladigan zonada joylashadigan selitebli hududlarda joylashish bilan aholiga davriy xizmat ko‘rsatish binolar qatoriga tegishlidir. MM ning ko‘p funksionalli xarakterdaligi va uning tashqi tomondan aholining hamma guruhlari uchun jozibador bo‘lishi tavsiya etiladigan qavatlar soni ikkitagacha chegaralaydi, hajmiy – fazoviy kompozitsiyaning tasviriy xarakterida maksimum uch qavatga ruxsat etiladi, bularni (ya’ni qavatlar sonini) tanlash talabaning asosiy masalasi deb hisoblanadi.
MM xonalarining va unga tegishli joylarning tarkibi va maydoni (m²)

A. Tomosha majmuasi (kompleksi):
1	Kassali vestibyul (kassali tashrif buyurish zali)	36
2	Foye	200
3	Tomosha zali (+ estrada)	450
4	Raqamli proyeksiyalash xonasi	24
5	Radiouzel xonasi	18
6	Bufet	36
7	Bufetning yordamchi xonalari	9x4=36
8	Garderob, sanitar tugunlar	36+18x2=72
9	Yozgi foye – atrium – ichki hovli	150 dan kam bo‘lmasligi lozim
“A” bo‘yicha jami (7. punktsiz):		872
B. Sahna majmuasi (kompleksi):
10	Vestibyul (tashrif buyurish zali)	18
11	Sahnaga chiqadigan xona	18x2 = 36
12	Artistlar xonasi	12x10 = 120
13	Rejissyor xonasi	12
14	Rejissyor yordamchisining xonasi	12
15	Musiqa asboblarini sozlash xonasi	12
16	Kostyumlarni o‘lchash xonasi (kostyumernaya)	18
17	Sanitar tugunlar, dushlar	9x2 = 18
“B” bo‘yicha jami:		246
V. To‘garaklar majmuasi (kompleksi):
18	Ochiq holatdagi kutubxona bilan birgalikda elektron kutubxona	72
19	Raqs zali	144 + 18 = 162
20	To‘garak xonalari	(36 + 18)x10 = 540
21	Administrator xonasi	18
22	Sanitar tugunlar	9 + 9 = 18
“V” bo‘yicha jami:		810
G. Xizmat ko‘rsatish – xo‘jalik majmuasi (kompleksi):
23	Direktor xonasi	18
24	Bosh administrator xonasi	18
25	Hisob – kitob xonasi	18
26	Plakatli ustaxona	36
27	Xo‘jalik xonasi	18
28	Orastalik – tozalik anjomlarini saqlaydigan xona	9
29	Sanitar tugunlar	4,5x2 = 9
30	Slesar – yog‘och ustaxonasi	36
31	4 j/m li garaj (40 o‘rinli ikkita avtobus)	100
“V” bo‘yicha (30 – 31 - punktlarsiz) jami:		126
Hammasi:		2054m^2

Izoh: a) xizmat ko‘rsatish – xo‘jalik kompleksi + yordamchi xonalari (tayyorlash, yuvish, saqlash, idishli – yuklangan mahsulotlarni saqlash xonalari) bilan birgalikda bufetni foydalanishdagi va avtotransportda texnologik tushirish ham joylashtirish sharoitlari bo‘yicha qoidaga ko‘ra 1 – qavatga joylashtirish ma’qulroq bo‘ladi; b) Slesar – yog‘och ustaxonasini va garajni MM ning asosiy hajmiga yong‘in xavfsizligi me’yorlariga rioya qilgan holda qo‘shib qurish mumkin, ya’ni birinchi yoki sokolli qavatda tashqi kapital devorlar orqali kirish – chiqishni ta’minlagan holda qo‘shib qurishga ruxsat beriladi; v) Bevosita tashqariga chiqish joyiga ega bo‘lgan koridorlar, xollar va evakuatsion zinapoya kletkalari – topshiriq bilan reglamentlashtirilmaydi va amaldagi texnologik va yong‘in xavfsizligi me’yorlari talablaridan kelib chiqqan holda qabul qilinadi; g) qavat balandligining minimum qiymatlari: kichik maydonli xonalar balandligi – 3,6 m, foye va raqs zalining balandligi – 5,4 m, tomosha zalining balandligi – 7,2 m; d) Amfiteatr tipidagi (balkonsiz) tomosha zallari uchun quyidagi balandliklar qabul qilinadi:

• 
  o‘tirgan tomoshabin ko‘zining hisoblangan balandligi – 1,15 m;
  
• 
  oldinda o‘tirgan tomoshabin ko‘zi sathi ustidan sahna planshetiga yo‘naltirilgan ko‘z nurining oshirilishi 0,15 m;
  
• 
  pastki proyeksion nurdan oxirgi qatorda joylashgan tomoshabin o‘rindiqlarining poligacha bo‘lgan balandlik – 2,0 m;
  
• 
  tomoshabinlarni tomosha zalidan 1:6 nisbatdan katta bo‘lmagan og‘malikka (qiyalik)ga ega bo‘lgan panduslar orqali birinchi sathda joylashgan eshiklar orqali tashqariga evakuatsiya qilish ta’minlangan bo‘lmog‘i lozim, bunda eshiklarning eni har 100 nafar tomoshabinga 0,6m to‘g‘ri kelish nuqtayi – nazardan kelib chiqqan holda hisoblab topiladi;
  
• 
  ikki tomonlama evakuatsiyaga ega bo‘lgan qatorlarning orasi 1,0 m.ni tashkil etishi taqazo etiladi; bu qatorlardagi o‘rindiq (kreslo) larning eni 0,5m dan kam bo‘lmasligi lozim;
  
• 
  e) Topshiriqqa va uning ratsional korrektura qilinishiga qo‘shimchalar talabaning taklifi va rahbarning ruxsat – roziligi bilan kiritilishi mumkin.
  

KLUB BINOLARI
mavzusi bo’yicha
loyiha ishini bajarish uchun topshiriq
Odamlar o’z dam olish vaqtlarini fayzli o’tkazish uchun umumiy qiziqish asosida yig’iladigan muassasalarni klublar deyiladi.
Keyingi yillarda klublarni qurish sohasida klub faoliyatigagina xos bo’lgan tadbirlarga (havaskorlar ijodiyoti, umumiy qiziqish bo’yicha birlashish, o’yin-kulgi bilan vaqt o’tkazish) intilish sezilmoqda.
Yaqin orada tomoshabin sport inshootlari, kutubxonalar va boshqa dam olishga mo’ljallangan muassasalarning yo’qligi tufayli ko’p qishloq joylarida klublarning universal funktsiyalari saqlanib qolgan.
Shaharda ijodiy faoliyati (xalq ijodiy uylari, havaskorlar klubi), qiziqishlar bo’yicha muloqot (turli sohadagi kollektsionerlar, avtomobil havaskorlari, pensionerlarning klublari, yoshlar uylari va h.k) va shunga o’xshash faoliyatlarga ixtisoslashgan maxsus klub binolarini yaratishga ehtiyoj sezilmoqda.
Hozirgi davrda diqqatga sazovor bo’lgan klub tiplaridan mujassamlashtirilgan klub bo’lib, u ikki qismdan iborat, biri – ommaviy ko’ngil oluvchi (tomoshabin) qism va ikkinchisi – to’garaklarga mo’ljallangan (klub) qismi.