|
2.3. Maktabga tayyorlov guruhida qog’oz varag’i sathida predmetlarning qanday joylashganligini aniqlashga o’rgatish usullari.
Maktabga tayyorlov guruhi bolalarida fazo haqida tushunchalarni shakllantirish bosqichida tarbiyachilarning maktabga tayyorlov guruhi bolalarida fazo bo’yicha mo’ljal olishga o’rgatishga pedagogik psixologik va metodik jihatdan tayyorgarlik darajasi, bolalarning tasavvurlari , qo’llash va darajalari o’rganildi. Tajriba-sinovning ta’limiy tarbiyaviy jihatidan quyidagi xususiyatlar kuzatildi. Tajriba-sinov boshida jalb etilgan bolalarning qiziqishlarini o’rganildi. Kuzatuvlar jarayonining tahlilidan shu narsa ma’lum bo’ldiki, ko’pchilik tarbiyachilarning pedagogik va psixoligik bilimlari hamda uslubiy malakalari yetarli darajada emasmish, mashg’ulotlarga ko’proq o’yin elementlarini qo’shish, bolalarda ro’y bergan ijobiy holatlarni o’z vaqtida rag’batlantirish va tanlash, qulay sharoitlardan oqilona va maqsadga muvofiq holda foydalanish borasida yo’l qo’yilgan kamchiliklari ijobiy siljishlarining sur’atiga nisbatan yuqori emasligiga sabab bo’ldi
Mashg’ulot.
Mavzu: Qog’oz varag’i sathida predmetlarning qanday joylashganligini aniqlash.
Maqsad:Naqshda joylashgan shakllarni izchillik bilan ko’rib chiqishni, shakllar nomini hamda ularning fazoda: o’rtada(markazda), yuqorida, pastda, chapda, o’ngda joylashishini to’g’ri ayta bilish ko’nikmasini mustahkamlashShakllarning joylashish o’rnini eslab qolKo’rib idrok qilingan predmetlarni paypaslab topishni mashq qildirish. Mashg’ulotning borishi. Daftar sathida 5ta shakl quyidagi tartibda joylashtiriladi: o’rtaga uchburchak, yuqoriga kvadrat, pastga to’g’ri to’rtburchak, chapga oval shaklidagi shakl, o’ngga doira. Tarbiyachi topshiriqni tushuntiradi: Bugun biz naqshlarni ko’rib chiqib, qaysi shakl qayerda joylashganligini eslab qolishni o’rganamiz. Buning uchun ularni tartibi bilan aytib chiqish kerak: avvalo o’rta(markaz)da joylashgan shaklni, so’ngra yuqori va pastda, chap va o’ngda joylashganini. Bir bolani chaqiradi. U shakllarni tartibi bilan ko’rsatib, nomini, ularning o’rnini aytib beradi. Boshqa bola shakllarni xohlaganicha joylashtirish, ularning nomini va o’rnini aytib berishi taklif etiladi. So’ngra bola orqasiga o’girilib turadi, tarbiyachi esa chap va o’ng tomondagi shakllarning o’rnini almashtirib qo’yadi. Bola o’girilib qaraydi v anima o’zgarganligini topadi. Nihoyat hamma bolalar tarbiyachi ko’rsatmasiga binoan barcha shakllarning nomini aytib chiqadilar va ko’zlarini yumadilar. Tarbiyachi shakllarning o’rnini almashtirib qo’yadi. Bolalar ko’zlarini ochib, nima o’zgarganini topadilar. Mashg’ulotning maqsadi. Fazoviy tushunchalarni rivojlantirish va o’tilgan mavzuni mustahkamlash. Ertalab, kunduzi, kechqurun, kecha, bugun, ertaga kabi vaqt tushunchalari haqida ma’lumot berish. Mashg’ulot turi. Aralash, suhbat, savol-javob. Mashg’ulot jihozlari: qalam, daftar, geometrik shakllar, uy-ro’zg’or anjomlariga doir o’yincoqlar. Mashg’ulotning borishi. Mashg’ulotni tashkil etish. O’rganilgan mavzuni mustahkamlash. O’rganilgan mavzuni mustahkamlash uchun turli didaktik o’yinlar, topishmoqli o’yinlar, o’yinchoqlar, geometrik shakllar, idish-tovoqlar, o’quv qurollaridan foydalaniladi. Masalan, “Aksini top” tarbiyachi oldida desa, bola orqasida deyishi kerak, tarbiyachi o’ngda desa, bola chapda deyishi kerak. Hamda, choynakning oldida nima bor? Piyolaning orqasida nima bor? Likopchaning yonida nima turibdi? – savollariga javob olish orqali mavzu mustahkamlanib boriladi. Yangi mavzu ustida ishlash. Bolalar e’tiborini kun qismlari tasvirlangan rasmlarga qaratiladi. Tarbiyachi bolalardan bular kunning qaysi qismi ekanligini birma-bir so’raydi. Bolalar ertalab, kunduzi, kechqurun deb aytadilar. So’ngra ularning bir-birlaridan farqlari qaysi jihatlari bilan ajralib turishiga e’tibor beriladi. Daftar bilan ishlash. Berilgan shakl doskaga chizib ko’rsatiladi. Geometrik shakllardan kvadrat, to’g’ri to’rtburchaklar qanday joylashtirilgan, degan savollar orqali suhbat o’tkaziladi. Bu shakl boshqa shakllarga qaraganda murakkabroq ekanligiga bolalar diqqati jalb qilinadi. Ruchka ushlash qoidasini eslatib, daftarga bo’yash mashq qilinadi. Bolalarga ertalab, kechqurun, kecha, ertaga, oldin, keyin kabi vaqt tushunchalari haqida ma’lumot berish uchun rasmga qarab suhbat o’tkaziladi. Rasmdagi bolaga Begod deb ism qo’yib: “Ertalab soat nechsda turadi? Keyin u nima qildi? Yuz-qo’lini yuvganidan keyin nima qildi? Maktabdan qachon qaytdi? Keyin u nima ish bilan shug’ullandi? Sizning kun tartibingiz qanday?” – degan savollarga 3 – 4 bola javob beradi. Shundan so’ng dam olish daqiqasi o’tkaziladi: Derazamni ochamantoza havo kirsin deb. Badantarbiya qilaman,Tanam kuchga to’lsin deb. Rasm daftar bilan ishlash. O’quvchining kundalik faoliyatini bayon qilish bilan birga daftarda berilgan tarixiy obidalar sur’ati, O’zbekiston milliy bog’idagi Alisher Navoiy haykali va paxta terimi to’g’risida tarbiyaviy suhbat o’tkaziladi hamda bolalarning daftardagi bo’yash mashqlarini bajarishi nazorat qilib boriladi. Mashg’ulotni yakunlash. Mashg’ulotda faol qatnashgan bolalarni rag’batlantiriladi. 2.Mashg’ulot. Mavzu: Oldida, orqasida, yonida, o’ngda, chapda. Mashg’ulotning maqsadi: Narsalarning o’zaro joylashuvidagi oldida, orqasida, balandda, orasida, pastda, yuqorida, yonida, o’ngda, chapda kabi tushunchalar asosida bolalarda sodda fazoviy tasavvurlarni rivojlantirish, fazoda mo’ljal olshga o’rgatish. Mashg’ulot turi: Aralash, suhbat.Mashg’ulot jihozlari: rsam daftar, hayvonlarning maketi, mavzuga mos rasmlar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
