Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
 
 
 
 

---

Fintlarning tasnifi 
 
 
 
 
TO‘PNI OLIB QO‘YISh 
 
Asosan,  raqib  to‘pni  olib  ketayotganda  yoki  qabul  qilib  olayotganda,  undan 
to‘pni  olib  qo‘yishga  harakat  qilinadi.  To‘pni  olib  qo‘yishning  samarali  chiqishi 
futbolchining  vaziyatni  baholash  qobiliyatiga,  ya'ni  raqibgacha  va  to‘pgacha 
bo‘lgan masofani, ularning harakatlanishi tezligini, o‘yinchilar qanday turganligini 
va h.k. ni aniq mo‘ljallay bilish qobiliyatiga bog‘liq. Raqibga yaqinlasha borayotib 
yoki  ungacha  bo‘lgan  oraliq  masofani  saqlab  turib,  raqib  to‘pni  sal  o‘zidan 
uzoqlashtirganda  unga  xujum  qilish  kerak.  ila  shu  paytda  hujum  qilayotgan 
o‘yinchi  otilib  boradi,  to‘pni  tepib,  to‘xtatib  yoki  raqibni  oyoq  ilan  turtib,  to‘pni 
tortib oladi. 

---

To‘p  olib  qo‘yish  ikki  xil  bo‘ladi:to‘la  olib  qo‘yish  va  chala  olib  qo‘yish. 
To‘la olib quyishda olib qo‘yuvchining o‘zi yoki uning sherigi to‘pni egallab oladi. 
Chala olib qo‘yishda esa to‘p ma'lum masofaga tepib yoki yon chiziqdan chiqarib 
yuboriladi.  Bunda  to‘pni  raqib  egallab  olsa  ham  uning  hujum  qilish  harakatiga 
halaqit  beriladi  va  himoyani  oqilona  qayta  qurish  uchun  vaqtdan  yutiladi.  Raqib 
hujum sur'ati va jabhasini o‘zgartirishga majbur bo‘ladi. 
Murakkab  o‘yin  vaziyatlarida  to‘pni  olib  qo‘yish  maqsadida  tashlanib  olib 
qo‘yish, sirpanib olib qo‘yish degan maxsus usullar qo‘llaniladi.