Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

SKOLJENIEM
);  burilishlardan 
keyin  yoki 
XODA
ga  tayanib  yoki  tayanmasdan,  boshqa  elementlarni  qo‘shib 
bajariladi. 
 
 
 
XODA
da  bajariladigan  akrobatik  mashqlarga,  o‘mbaloq  oshishlar,  burilishlar 
va  salto kiradi.  Bularni bajarishning o‘ziga  xosligi shundaki,  tayanchning balandligi 
va  maydon  cheklanganligi, 
XODA
  tekisligi  bilan  bajarilayotgan  harakat  tekisligini 
biriktirib  va  aniq  yo‘nalishi  bo‘yicha  qo‘llar  bilan  tor  joydan  ushlashni  (
UZKOGO 
XVATA
) talab qiladi. 
O‘mbaloq  oshish  –  bosh,  elka  orqali  oldinga  va  orqaga,  bukilib,  kerilib  va 
g‘ujanak bo‘lib bajariladi. O‘mbaloq oshish uchun dastlabki holat chuqur tashlanish, 
tayanib  o‘tirish,  bitta  tizzada  turish,  yarim  o‘tirish  bo‘lish  mumkin;  oxiri  –  songa 
o‘tirish, tayanib o‘tirish, bir oyoqda o‘tirib, ikkinchisi oldinda oyoq uchida, oyoqlarni 
ochib tayanib o‘tirish. 
To‘ntarilish  –  sekin  va  tez,  oldinga  va  orqaga,  yon  tomonga;  bir  vaqtda  va 
ketma-ket  qo‘llar  bilan  tayanib;  turli  dastlabki  holatlardan  bajariladi.  Sakrash  bilan 
bajariladigan  to‘ntarilishlar  qo‘l  va  oyoq  yoki  oyoq  va  qo‘llarni  qo‘yish  orasidagi 
uchish fazasi bilan xarakterlanadi. 
Salto  –  g‘ujanak  holatida,  kerilib,  oldinga,  orqaga,  yon  tomonga  ikki  oyoqda 
itarilib yoki bir oyoqda itarilib bajariladi. 
Sakrab  tushish 
XODA
da  bajariladigan  mashqlarni  yakunlaydi.  Ularga  bir 
oyoqda  yoki  ikki  oyoqda  itarilib  oddiy  sakrab  tushish;  bir  qo‘lda  yoki  ikki  qo‘lda 
yoki tayanch bilan turish orqali o‘tirish; murakkab akrobatik elementlar (to‘ntarilish, 
salto) kiradi. 

---

                                      
     
 
Oddiy  sakrab  tushishlar  –  bir  yoki  ikki  oyoqda  itarilib  bajariladi:  uzunasiga 
turishdan  oldinga  kerilib,  ko‘ndalang  turishdan  –  yon  tomonga;  oyoqlarni  ochib 
kerilib;  oyoqlarni  oldinga  yoki  orqaga  bukib;  oyoqlarni  ochib  bukilib; 
XODA
 
o‘rtasidan  yoki oxiridan qadam  qo‘yib  yoki  yugurib; oyoqlarda itarilib  yoki  o‘ngga 
(chapga)  burilib  qadam  bilan  bajariladi.  Oddiy  sakrab  tushishlarga  o‘rgatish  uchun, 
chuqurlikka sakrash, otdan va prujinali ko‘prikdan foydalaniladi. 
Tayanib  turish  orqali  yoki  bir  (ikki)  qo‘lda  itarilib  sakrab  tushish 
XODA
 
oxirida  yonbosh  to‘ntarilib;  chapga  (o‘ngga)  burilib  yonbosh  to‘ntarilib,