O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent Moliya instituti

T 
Tarif stavkasi
- sug‗urta riskini baxosi; sug‗urta summasiga nisbatan foizlarda 
hisoblanadigan brutto-stavka. Tarif stavkasi (brutto-stavka) ikki qismdan iborat: 
netto-stavka va netto-stavkaga yuklama. Netto-stavka sug‗urta kompaniyasining 
sug‗urta fondidan qiladigan xarajatlarini ifodalaydi. Netto-stavkaga yuklama 
sug‗urta kompaniyasining ish yuritish xarajatlarini, komissiya haqini va boshqa 
xarajatlarini o‗z ichiga oladi. SHaxsiy sug‗urta bo‗yicha tarif stavkasi mol-mulk 
sug‗urtasining tarif stavkasidan keskin farq qiladi. Hayot sug‗urtasidagi tarif 
stavkasi hayotiylik jadvali va daromad normasiga muvofiq hisoblab chiqiladi. 
Tibbiy sug‘urta
- aholi sog‗lig‗ini himoya qilish vositalaridan biri. Sug‗urta 
hodisasi ro‗y berishi munosabati bilan, sug‗urta polisi orqali bepul tibbiy xizmat 
ko‗rsatilishi. Tibbiy xizmat ko‗rsatish bilan bog‗liq xarajatlarni sug‗urta 
kompaniyasi to‗laydi. Tibbiy sug‗urta majburiy yoki ixtiyoriy bo‗ladi.
U 
Uzaytirish
- o‗zaro kelishgan holda sug‗urta shartnomasini amal qilish 
muddatini uzaytirish. Prolongatsiya yozma ko‗rinishda tasdiqlanishi mumkin. 
Umumiy sug‘urta sohasi
- 
shaxsiy, mulkiy sug‗urta, javobgarlikni sug‗urta 
qilish hamda hayotni sug‗urta qilish sohasiga taalluqli bo‗lmagan boshqa sug‗urta 
turlari. 
YA 
YAshil karta
- avtotransport vositalari egalarining fuqarolik javobgarligini 
majburiy sug‗urtalash to‗g‗risidagi xalqaro shartnomalar tizimi. Mazkur sug‗urta 
turi bo‗yicha shartnoma tuzilganlik faktini tasdiqlovchi polis. 1949 yilda 
Evropaning 13ta davlati o‗rtasida yashil karta to‗g‗risida shartnoma tuzilgan. 
Hozirgi paytda yashil kartaga a‘zo mamlakatlar 30 dan ziyodni tashkil etadi. 
YAshil kartaga a‘zo bo‗lgan mamlakatlarda tegishli milliy byurolar tashkil etilgan 
va u mazkur davlat hududida yashil karta bilan bog‗liq ishlarni muvofiqlashtirib 
turadi. O‗z navbatida milliy byurolar yashil karta xalqaro byurosiga birlashgan. 
Qarorgohi Londonda joylashgan.