O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

9.6.-rasm. Sprinkler kallagining sxemasi.

9.6.-rasm. Engil eruvchan metall qulfli sprinklar kallagi. 1-shtutser; 2-bironza halqa; 3-metal diafragma; 4-shisha sharcha-qopqoq; 5-engil eruvchan metalldan yasalgan qulf; 6-suvni sochib beruvchi rozetka

1-bronzadan yasalgan korpus (zanglamasligi uchun),
2-rama
3-diaffragma
4-tiqin( suvni berkitib turadi),
5-rozetka ( suvni yoyibtushirish uchun)
6-engil eruvchi meetaldan yasalgan qulf.
Drencher uskunalari. Ular binolarni tashqi tomonidan yong’in boshqarish yaqin joylashgan binolarga, yoki boshqa tsexlarga o’tib ketmasligi uchun qo’llanadi.

9.7.-rasm.
Drencher kallagining sxemasi. Drencher kallagi sprinkler kallagidan suv yo’li ochiqligi va tez erib tushib ketuvchi qismi- qulfi yo’qligi bilan farq qiladi. Drencher sistemasida suv bo’lmaydi. Suv yoki ko’pik ishga tushirilagan paytdagina yuboriladi.Y

ong’in paydo bo’lganda ventil ochilib quvurlardan drencher kallagiga suv yoki ko’pik keladi va qator turgan kallaklardan dush shaklida quyila boshlaydi. U suv pardasi hosil qiladi va yong’inni boshqa qo’shni binolarga o’tkazmaydi.
9.8.-rasm. Suv bilan o’chiruvchi drencher kallagi. 1-shtutser; 2-yoy; 3-suvni sochib beruvchi rozetka


Kimyoviy ko’pik bilan o’t o’chirish qurilmasi. Engil yonuvchan suyuqliklar omboriga ko’pik generatorlari o’rnatish maqsadga muvofiqdir. Ko’pik bu uskunada kukun (natriy bikorbonati bilan alyumin oltingugurti aralashmasi) bilan suv aralashmasi orqali hosil bo’ladi. 1 kg ko’pik kukuni va 10 litr suvdan 40-60 litr ko’pik olinadi.
Ko’pik yonib turgan suyuqlik yuzasiga tushganda uni yonish zonasini qoplab oladi va uni havodan ixotalaydi. Ya`ni undan ajralib chiqayotgan yonuvchan bug’lar yana qaytib alangaga kelolmaydi. Bug’lanish jarayonini to’xtatishi bilan birga yonayotgan suyuqlikning qizigan yuzasini sovutadi. Yong’in paytida rezervuarlarga ko’pikni yuborish uchun maxsus ko’pik quyuvchi kameralar, rezervuarlarning o’ziga o’rnatilgan statsionar uskunalar, ko’chma ko’pik ko’tarib beruvchi vertikal yoki itqitib tushiriadigan uskunalar qo’llanadi.