O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

Laboratoriya ishini bajarish tartibi

PVNE - elektr qizdirgichli qurilma asbob tuzilishini o'rganib
chiqish va uning tasvirini chizish.
Tekshirilayotgan suyuqlikmng o't olish haroratini aniqlash.
Yonuvchi suyuqlikmng o't olish haroratini PVNE asbobi bilan aniqlash
uchun ish oldidan tigelni benzin yoki efir bilan yuvib, yaxshilab quritiladi.
Tigelning ichidagi chiziqqa qadar uning ichiga tekshirilayotgan yonuvchi
suyuqlik quyiladi. Tigel havo vannasining ichiga o'rnatib, qopqoq bilan
berkitiladi. Havo vannasining og'ma trubkasiga termometr o'rnatiladi.
LATR orqali elektr toki tarmog'iga PVNE ning elektr qizdirgichi ulanadi.
PVNE ning kuchlanishini 150V dan oshirish man etiladi.
Nazorat savollari
1. Yerga ulagich sim uskunaning qayeriga ulanadi?
2.Tuproqning solishtirma qarshiligi qaysi formula bо‘yicha aniqlanadi.
3. Sexlarda uskunalarni yerga ulash qanday amalga oshiriladi?
4. Tuproqning elektr tokiga solishtirma qarshiligi qaysi kattalikda о‘lchanadi?


14-LABORATORIYA ISHI
SUN’IY NAFAS BERISH VA YURAKNI MASSAJ QILISH USULLARINI MANEKEN TRENAJERDA О‘RGANISH.


Ishning maqsadi: Jabrlanuvchi hushidan ketganda tez va malakali birinchi yordam berishni о‘rganish. Sun’iy nafas berishni («og‘izdan-og‘izga» va yurakni yopiq masash qilish) amalda qо‘llay bilish.
14.1.Umumiy ma’lumotlar
Jarohatlarni tahlil qilish shuni kо‘rsatdiki, ba’zi bir holatlarda jabrlangan kishilarga tezlik bilan malakali birinchi yordam kо‘rsatilsa, о‘limni oldini olish imkoniyati bо‘lar ekan.
Birinchi yordam, tezlik bilan, jabrlanuvchini yaqinida turgan kishi tomonidan berilishi kerak. Ba’zan jabrlanuvchini taqdiri, uning atrofida turgan kishilarning tayyorgarligi, malakasi va tez yordam kо‘rsataolishi qobiliyatiga bog‘liq bо‘ladi.
Agar, odam bexosdan tok yurituvchi qismga tegib qolgan bо‘lsa, uni tezda tok ta’siridan ozod qilish kerak. Bunda о‘zi ham tok ta’siri ostiga tushib qolmasligi uchun ehtiyot choralarini qо‘llashi va jabrlanuvchi bilan kontaktda bо‘lmasligi va qadam kuchlanishiga tushmasligi kerak.
Eng yaxshisi, uskunani о‘chirgani ma’qul, agar iloji bо‘lmasa (1000 V gacha bо‘lgan elektr uskunalarda), yog‘och dastali yoki dastasi ixotalangan asbob bilan simlarni uzib tashlash kerak.
Kuchlanish 400 V gacha bо‘lgan moslamalarda shikastlangan odamni palto yoki kostyumi polga tegib turmagan va tanasidan ajralib turgan bо‘lsa, hamda nam bо‘lmasa, tok yurituvchi qismdan tortib ajratib olish mumkin. Bunda shikastlangan kishi tanasi, oyoq kiyimi nam jismga va atrofdagi yerga tutashgan narsalarga tegmasligi kerak. Agar bu xarakatlarni biror bir sababga kо‘ra amalga oshirib bо‘lmasa, qо‘llarga dielektrik qо‘lqoplar kiyib olish kerak. Dielektrik qо‘lqoplar bо‘lmasa, qо‘lga sharf yoki biror bir quruq latta о‘rab olish kerak. Qо‘llarni ixotalash о‘rniga butun tanani ixota qilsa ham bо‘ladi. bunda oyoqlarga rezina kalish kiyish, rezina poyondoz yoki taxta tо‘shama ustiga chiqib olish kerak. Agarda jabrlanuvchi elektr simini qattiq siqib ushlab olgan bо‘lsa, har bir barmog‘ini alohida alohida ajratish kerak.
Agar jabrlanuvchi baland joyda bо‘lsa, moslamani о‘chirish uni yiqilishiga olib kelishi mumkin. Bunday hollarda jabrlanuvchining yiqilib tushmasligini oldini olish kerak.