O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

10.1-rasm. Vibrograf VR-1
1-qobiq; 2-о‘zak; 3-naycha; 4-nazorat qilish oynasi; yurgizish va о‘chirish dastasi;
6-prujinali burash dastasi; ichki qismlarini qobiqqa mahkamlash vinti.
Laboratoriya sharoitida titrash hosil qilish uchun vibrostend qurilmasi yasalgan. Uning tuzilishi quyidagicha. Oddiy ish stolining tag qismiga elektrodvigatel о‘rnatib, uning о‘qiga ekssentrik mahkamlangan.
Elektrodvigatel yurgizilganda ekssentrik "urib" korpusga hamda stolga
titrash uzatadi. Ushbu laboratoriya ishida ana shu titrashni yuqorida aytilgan
VR-1 asbobi yordamida yozib olamiz.
Titrash parametrlarini о‘zgartirish maqsadida tok avtotransformator orqali beriladi. Bunda elektrodvigatelning aylanish tezligini boshqarish mumkin.
10.2.Ishni bajarish tartibi.
1. Vibrografga lenta qо‘ying.

2. 
   Vibrograf dastasini "viklyucheno" holatga keltiring.
   
3. 
   Prujina mexanizmini soat strelkasi bо‘yicha oxirigacha burang.
   
4. 
   Vibrostend elektrodvigatelini yurgizing va avtotransformator orqali 300-400 ayl/min tezlikka erishing.
   

5. 
   Vibrografni qо‘lingizda ushlab turib sterjenning tashqi uchini stol
   yuzasiga tekkizing. Asbobni asta bosib peroni lentaning о‘rtasiga keltiring.
   

5. 
   Vibrografni yurgizib, shu holatda 2-3 sek ushlab turing.
   

7. О‘lchashni tugatib, asbob ichidagi lentani oling. Lupa yordamida ikkilamchi amplituda bо‘lmish A ni (13-rasm) lineyka bilan о‘lchang. Yuqorida aytganimizdek vibrogramma amplitudasi olti marta katta qilib yozilganligi uchun, uning haqiqiy qiymati quyidagi formula yordamida topiladi.
, mm

8. 
   Vibrogrammada tebranishlar chastotasi /f/ ni hisoblang. Buning uchun
   vibrogrammaning 1 sek oralig‘idagi bir tomonga qaragan tishchalar sonini hisoblab chiqish kerak.
   

8. 
   Tebranish davrini hisoblang.
   

10. О‘lchangan chastota va amplituda qiymatlarini formulaga qо‘yibtebranma harakat tezligini aniqlang.
11. Olingan qiymatlarni 6-jadvaldagidek, uskunalar uchun titrashning ish joylarida yо‘l qо‘ysa bо‘ladigan qiymatlariga solishtiring.
12. Formulayordamida titrashning tezlanishini aniqlang:
13. Titrashning hisoblab chpqilgan qiymatlariga qarab shu ish stolidaishlash mumkin /yoki mumkin emas/ ligi haqida xulosa chiqaring. Qiymatlarni solishtirish uchun quyidagi jadvalni tо‘ldiring.
7.2-jadval

Tebranma harakat kattaliklari	f, Gs	A, mm	V, mm/sek	T, sek
1. Vibrostend titrashi qiymatlari
2. CanPiN 0063-96 bо‘yicha titrash qiymatlari
3. Vibrostend titrashi sanitariya meyorlaridan necha marta katta?