O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

havo ko’pikli, kimyoviy ko’pikli, suyuklikli, uglekislotali, aerozolli vakukunli.
Hajmiga karab o’t uchirgichlar kam litrajli (5 l gacha), ishlab chiqarishdaqo’lda ishlatiladigan (10 l gacha) va harakatlanuvchi (10 l dan yukori) largaturlanadi. O’t o’chirgichlar turiga qarab harflar bilan hajmini ko’rsatish uchun va 1ta yoki 3 ta raqam bilan belgilanadi.
Kimyoviy ko’pikli o’t o’chirgichlardan OXP-10, OP-M va OP-9MM lar engko’p tarqalgan edi, lekin hozirda ular ishlab chiqarishdan olib tashlangan. Ularning o’rnini boshqa turdagi o’t o’chirgichlar egallayapdi.





9.1-rasm. OXP-10 kimyoviy ko’pikli o’t o’chirgich:
1-korpus, 2-kislotali stakan, 3-yon dastak, 4-bo’yin, 5-dastak, 6-oqib chiqish, 7-qopqoq, 8-sachratkich, 9-klapan, 10-saqlagich, 11-ostki dastak.
Havo-ko’pikli o’t uchirgichlarning kulda ishlatiladigani (OVP-5 va OVP-10) va statsionar (OVP-100 va OVPU-250) turlari mavjud. Ularda zaryad kismiPO-1 kupik xosil kiluvchining 6% li suvli eritmasidan iborat.





9.2-rasm. Xavo-kupikli ut uchirgich (OVP)
1-korpus, 2-kupikli tikilma, 3-trubka, 4-kopkok, 5-dastak, 6-ishga tushirish richagi, 7-okib chikish, 8-sikilgan gaz ballonchasi, 9-sifon trubka

Ut uchirgich korpusida bosim sikilgan uglerod dioksidi orkali xosil buladi, ular utuchirgich ichida (yoki tashkarisida) joylashgan maxsus ballonlarda saqlanadi.

Mexanik-xavo kupigi rastrubda korpusdan chikayotgan eritma xavo bilanaralashib xosil buladi. -rasmda kulda ishlatiladigan OVP-10 ut uchirgichtasvirlangan.
SO2 – ut uchirgichlari gaz xolatidagi yoki kattik (kor kurinishida) moddalaryonganda uglerod dioksidi yordamida ut uchirish uchun xizmat kiladi. Ishlabchikarish korxonalari tomonidan kulda ishlatiladigan (OU-2, OU-5, OU-8) vatransport kurinishidagi (OU-25, OU-80, OU-400) ut uchirgichlar ishlabchikarilmokda. Bu ut uchirgichlar turli moddalar

9.3-rasm. OU-2 uglerod oksidli ut uchirgich.