O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi toshkent temir yo'l muhandislari instituti

O’t o’chirish printsiplari.

1. 
   Yong’in manbaini havodan ixotalash yoki yopiq xonalarda havodagi kislorod miqdorini yonmaydigan gazlarni yuborish hisobiga kamaytirish.
   
2. 
   Yong’in manbaini ma`lum haroratgacha pasaytirish.
   
3. 
   Аlangadagi kimyoviy reaktsiyani tezlik bilan tormozlash (ingibirlash).
   
4. 
   Kuchli suv yoki gaz oqimi bilan yonib turgan yuzalardan alangani uzib tashlash.
   
5. 
   Olovning yo’lini to’sish, uni ma`lum kanallar orqali yo’naltirib yuborish.
   

6. 
   Yong’inni o’chirish usullari. Yong’in haqida habar berish va aloqa vositalari haqida ma`lumotlar.
   

Yong’in haqida habar berish va aloqa vositalari korxonaning barcha binolarni o’z ichiga oladigan va shaharning eng yaqin o’t o’chrish komandasi bilan bog’langan qilib o’rnatiladi.

Yong’in haqida habar berish va o’t o’chiruvchilar komandasini korxonaga chaqirish uchun tsexlarni habar beruvchi asboblar bilan ta`minlash kerak. Habar beruvchi asboblar bo’lmagan taqdirda ob`ektlarda ichki aloqa telefonlari va tuman yoki shahar o’t o’chirish komandasi bilan bog’langan telefon bo’lishi kerak. Аgar telefon ham bo’lmasa oddiy yong’in haqida tovush habarlari beriladi ( qo’ng’roq chalish, osilgan temir parchasiga temir tayoqcha bilan urish, sirena berish va h.k).
Habar beruvchi asboblarni boshqarish pul`tiga ulash 2 xil sxemada bo’ladi. (9.1-rasm)

9.1.-rasm. А) shleyfli ulanish; B) Nurli ulanish
Qabul apparati har bir signalni qabul qilish, yozib qo’yish asboblari bilan ta`minlangan. Har biri ma`lum sondagi ( 16, 30, 60) nurlarga mo’ljallangan.
Аvtomatik ravishda habar beruvchi vositalar. Ma`lumki, yong’in yorug’lik, issiqlik va tutun chiqishi bilan birga kechadi. Yong’in haqida habar beruvchi asboblarning ham ishlash printsiplari ham shu fizik hodisalarning ta`sir qilishiga asoslangan, temir yo’l korxonalarida maqsadga eng muvofiq habar beruvchi asboblar yorug’lik bilan tutun ta`sirida ishlaydigan habar beruvchi asboblardan ionizasion datchiklar ko’proq qo’llaniladi.