O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat texnika universiteti

Oddiy hisoblarda qatlam bosimini quduqdagi suyuqlik ustunining gidrostatik bosimiga teng olish mumkin, ya’ni .

–gidrostatik bosim, MPa.

Agarda quduqning chuqurligi H q 2000 m. qatlam bosimini quduqdagi suyuqlikning gidrostatik bosimiga teng

= 20 MPa olish mumkin.

5.Quvurlarda ishqalanishga sarflanaditgan bosim kattaligi aniqlanadi.
Quvurlarda ishqalanishni yengish uchun sarflanadigan bosim Darsi-Veysbax formulasi yordamida (suyuqlikning tarkibida qumning mavjudligini hisobga olib bosim yo’qotilishini kuchayishini mumkinligi).

(7.6)

6.Gidravlik qarshilik koeffitsienti λ suyuqliklar uchun (neft, kerosin, mazut) (7.7.) formula yordamida aniqlanadi va suv asosli suyuqlik uchun 6.3 – jadvaldan qabul qilish mumkin :

λ= 64/ Re (7.7)

Re – o’lchamsiz kattalik Reynolds soni oqimda qovushqoqlik kuchi inertsiya kuchini orlig’idagi nisbatlarni tavsiflaydi:

, (7.8)

Re ....400 bo’lganda qabul qilinadi va 1,5 marta kattalashtiriladi;

Q - q haydash darajasi ( suyuqlik sarfi), m³/sek;

- NKQ ning ichki diametri, m.

Suyuqlik-qum tashigichni qovushqoqligi qum tashuvchi sifatida qo’llaniladigan suyuqlik qavushqoqligiga asosan 5. 2-jadvaldan olinadi:

, mPa sek (7.9)

bu yerda - aralashmada qumning hajmiy kontsentratsiyasi, kg/m³:

(7.10)
Bu yerda S_qum – 1 m³ suyuqlikning tarkibida qumning kontsentratsiyasi, kg//m³:
qovushqoq suyuqlik uchun S_qum = 180 400 kg/m³; suv uchun S_qum = 40 50 kg/m³;

qumning zichligi, kg/m³ (o’tacha ρ _qumq 2500 kg/m³).

(7.11)

bu yerda, ρ_qum.s - qum tashuvchi suyuqlikning zichligi, kg/m³; ρ_s- qum tashuvchi sifatida qo’llaniladigan suyuqlikning zichligi , kg/m³.

Hisob uchun tog‘ jinsining ziligini 2500 kg/m3, hamma tomondan siqilgan sharoitda qatlam tog‘ jinsining yorilishga mustahkamligi = 2 MPa.
Quduqning chuqurligi N = 2000 m.
= 2000^.2500^. 9,8 ^.10^-6 = 49 MPa.
= 49 + 2 = 51 MPa.