O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat texnika universiteti

Talabalar bajaradigan topshiriqlar
1.Favvora quduqlariga о‘rnatiladigan jihozlar haqida ma’lumot?
2.Favvora archasi haqida ma’lumot
3.Favvora quduqlarni jihozlanish tartibi
4.Favvora armaturasining texnik tavsifi.


Nazorat savollari
1.Favvora quduqlarining ustiga о‘rnatiladigan yer usti jihozlarining turlarini izohlang?
2.Tizma boshchasini vazifasini izohlang?
3.Chorbarmoqlar va uchliklar haqida ma’lumot bering?
4.Qanday konlardagi quduqlar favvora usulida ishlatiladi?

TAJRIBA ISHI-3
Mavzu. Markazdan qochma nasosni tajribada o’rganish


Ishning maqsadi: Markazdan qochma nasosni asosiy parametrlarini o`rganish
Ishning tartibi: Nazariy qism
Nasosning xususiy xarakteristikasi bosim P, talab etilayotgan quvvat N, nasosning foydali ish koeffistienti <sub>n</sub> larning n=const bo`lgandagi unumdorlik V ga nisbatan o`zaro bog`liqligidir.
Nаsosning аsosiy pаrаmetrlаri: ish unumdorlik, iste’mol qilаdigаn quvvаti, foydаli ish koeffisiyenti vа surish bаlаndligi.
Nasosning bosimini unumdorlik bilan bog`liqligini aniqlash uchun, tezlikning radial tashkil etuvchisi C<sub>r2</sub> ni unumdorlik orqali (3.1) tenglamaga binoan quyidagi ko`rinishi:
(3.1)
va ushbu tenglamani olamiz:
(3.2)
Ushbu nasos uchun U₂, ₂, _v, F₂ lar o`zgarmas kattalik bo`lib, H ning V dan bog`liqligi tenglamaga binoan to`g`ri chiziq bilan ifodalanadi:
(3.3)
bu erda A va V - o`zgarmas koeffistientlar.
Haqiqatda esa tajriba bo`yicha n=const bo`lganda, H ning V ga bog`liqligi egri chiziqni beradi ya’ni, unumdorlik oshgan sari nasos bosimi pasayadi, iste’mol quvvati esa ortadi. Foydali ish koeffistientining qiymati esa maksimumdan o`tib ketadi. Ma’lumki, nasosning foydali ish koeffistienti foydali quvvat ning nasos o`qidagi quvvati nisbatiga teng. Foydali quvvat suyuqlikka energiyasini berishga sarf bo`ladi. V=0 va V=V_maks bo`lganda, foydali quvvat nolga teng, ya’ni N=0 bo`ladi. So`rish quvuri berk bo`lganda, ya’ni V=0 da, nasos eng kam quvvat iste’mol qiladi.
Nasosni ekspluatastiya qilganda eng samarali ishi _n-V koordinatlaridagi, ma’lum aylanish chastotasidagi egri chiziqning maksimumiga to`g`ri keladigan oraliq N va V zonasiga to`g`ri keladi. Nasosning universal xarakteristikasi nasos ishining chegaraviy qiymatlari haqida ma’lumotlar va bunda foydali ish koeffistientining maksimal qiymatini, uning optimal ish rejimini tanlashga imkoniyat beradi. Nasos universal xarakteristikasi ishchi g`ildiragining turli aylanish chastotalari uchun olinadi. Bunda N – V bog`liqlik bir necha marta olinadi. Har bir N –V egri chiziqda o`zgarmas foydali ish koeffistientining ( ) qiymatlariga tegishli nuqtalar ajratiladi. m-m chizig`i foydali ish koeffistientlarining maksimum qiymatlariga teng bo’ladi (3.1-rasm).