O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar fakulteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA
O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
TOSHKENT VILOYATI CHIRCHIQ DAVLAT
PEDAGOGIKA INSTITUTI
TABIIY FANLAR FAKULTETI

ANIQ VA TABIIY FANLARNI O’QITISH METODIKASI (GEOGRAFIYA)

Hayitboyeva Nodira Ulug’bek qizi

“Qishloq xo’jaligi tarmoqlarini hududiy tashkil etish omillari“

mavzusidagi

KURS ISHI

Topshirdi: N.U.Hayitboyeva
Tekshirdi: J.A.Namozov

CHIRCHIQ 2022
MUNDARIJA
KIRISH……………………………………………….………………………….3
ASOSIY QISM
I BOB. DEHQONCHILIK……………………………………….……..………3

1. 
   Dehqonchilik tarmoqlarini hududiy joylashtirish………….……………….7
   

1.2 Dehqonchilik tarmog’ining rivojlanishi……………………….…………..18
II BOB. CHORVACHILIK…………………………………………………….25
2.1 Chorvachilik tarmoqlarini hududiy joylashtirish………………………….25
2.2 Chorvachilik geografiyasi………………………………………………….26
XULOSA…………………………………………………………………………38
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………………….……..………………..39

I BOB. QISHLOQ XO'JALIGI  AGROSANOAT MAJMUASI
Qishloq xo'jaligi - agrosanoat majmuasining eng muhim bo'g'ini bo'lib, ishlab chiqarishning mavsumiyligi, yerdan mehnat ob'ekti va vositasi sifatida foydalanishi, tabiiy sharoitlarga kuchli bog'liqligi bilan iqtisodiyotning boshqa tarmoqlaridan farq qiladi. Tarkibida bir-biri bilan chambarchas bog'liq bo'lgan qishloq xo'jaligi (o'simlikchilik) va chorvachilik ajralib turadi, ular qishloq xo'jaligi mahsulotlarining mos ravishda 56 va 44% ni beradi.
Qishloq xo'jaligining tabiiy asosi yer- qishloq xo'jaligida foydalaniladigan yerlar. 2007-yilda qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yer maydoni 220,6 million gektarni yoki mamlakat hududining 12,9 foizini tashkil etdi va bu ko‘rsatkich bo‘yicha mamlakatimiz dunyoda Xitoy va AQShdan keyin uchinchi o‘rinda turadi. Ekin maydoni (ekin maydonlari) ancha kichik: 2007 yilda u 76,4 million gektarni yoki mamlakat hududining 5% dan kamrog'ini tashkil etdi. Rossiya aholisini qishloq xo'jaligi erlari bilan ta'minlash darajasi 2007 yil boshida 1,55 gektarni, shu jumladan haydaladigan erlar - 0,54 gektarni tashkil etdi. Hududning qolgan qismini o'rmonlar va butalar, tundra, tog 'tizmalari, ya'ni. qishloq xo'jaligi uchun noqulay erlar.
Rossiyadagi qishloq xo'jaligi erlarining katta qismi shamol va suv eroziyasiga uchragan botqoq yoki qurg'oqchil hududlarda joylashgan, ba'zilari esa Chernobil avariyasidan keyin radioaktiv ifloslanish zonasida bo'lgan. Shunday qilib, qishloq xo'jaligi erlarining deyarli 3/4 qismi allaqachon degradatsiyaga uchragan yoki unumdorlikni yo'qotish xavfi ostida. Bu holat qishloq xo‘jaligini mineral o‘g‘itlar bilan ta’minlashning keskin qisqarishi bilan yanada og‘irlashmoqda. Shuning uchun melioratsiya tobora ortib bormoqda - yerlarning unumdorligini oshirish uchun ularni tabiiy ravishda yaxshilash yoki hududni umumiy yaxshilash, tabiatdan oqilona foydalanish turlaridan biri.
Yem-xashak erlarining umumiy maydoni 70 million gektardan ortiq, ammo ularning yarmidan ko'pi past em-xashak hosildorligi bilan ajralib turadigan tundra bug'u yaylovlari ulushiga to'g'ri keladi.
Turli xil tabiiy landshaft zonalari, turli populyatsiyalar olib keldi qishloq xo'jaligi yerlaridan foydalanish xususiyatlari: unumdor bo'z tuproqli va kashtan tuproqli dasht va o'rmon-dasht zonasida shudgorlash barcha qishloq xo'jaligi erlarining 80% ga etadi; o'rmon zonasida - ancha kamroq; togʻ oldi hududlarida keng alp oʻtloqlari vodiylarda va togʻ yon bagʻirlari boʻylab mayda ekin maydonlari bilan birlashtirilgan.
Yalpi mahsulot yetishtirish bo‘yicha qishloq xo‘jaligining yetakchi tarmog‘i – 2007 yilda 56% o‘simlikchilik.
Rossiyaning iqlim sharoiti o'z hududida etishtirish uchun ruxsat etilgan va iqtisodiy jihatdan samarali bo'lgan ekinlar turlarini cheklaydi. Yuqori va barqaror hosilni faqat mamlakatning qora tuproq kamarining g'arbiy qismida va g'arbiy mintaqalarda olish mumkin. Shimoliy Kavkaz.