O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

 
Dekompensatsiya oxirida o’ng qorincha yetishmovchiligi, katta qon 
aylanish doirasida dimlanish yuzaga keladi (55 a va b suratga qarang). 
 
 
 

---

202 
a) 
Gemodinamika me’yorda
b)
Gemodinamika aortal 
teshik 
stenozida 
va 
chap 
qorincha 
gipertrofiyasi 
(
55 
surat)
. 
Sub’ektiv 
ma’lumotlar: 
Aortaga qonni kam miqdorda 
kelishi, miokard toj tomirlarning 
kam to’lishiga sabab bo’ladi. Bu 
yurak 
sohasiga 
siquvchi, 
bosuvchi xarakterdagi og’riqlar 
paydo bo’lishiga olib keladi 
(aortalgiya).
a)
55 surat

b)
Stenokardiyaga xos og’riqlarni eslatadi.
 
Miyani qon bilan yomon ta’minlanishi natijasida bosh aylanishi, 

bosh og’rig’i va hushdan ketish holatlari ham kuzatiladi. Bu simptomlar 

jismoniy va ruhiy zo’riqish vaqtida kuchayishi kuzatiladi. 
Fizikal 
tekshirishlar: 
Umumiy ko’zdan kechirganda - teri qoplami oqarganligi 
hamda yurak sohasida yurak turtki zarbi ko’zga tashlanadi va maydoni 
keng, baland hamda rezistendir. 
Palpatsiya: 
Yurak cho’qqi zarbi chapga 
siljigan, maydoni kengaygan, tarqoq, amplituda va rezistentligi baland 
(bu chap qorincha gipertrofiyasini ko’rsatadi). Yurakning sistolik 
titrashi kuzatiladi (Mushuk xirillash simptomi o’ngdan II qovurg’a 
oralig’ida). Stenozda puls biroz sekinlashgan, past, kichik, sust bo’ladi. 
Sistolik qon bosimi biroz tushgan, diastolik qon bosimi meyorda yoki 
biroz ko’tarilgan bo’ladi. Qisqa puls (maliy) (pulsus parvus), sekin 
(pulsus tardus), kam (pulsus rarus) deyiladi. 
Perkussiya: 
yurak nisbiy 
bo’g’iqlik chegarasining chapga siljishi va aortal konfiguratsiya tus 
oladi, bu chap qorincha gipertrofiyasi bilan bog’liq bo’ladi. 
Auskultatsiya: 
Aortani eshitish nuqtasida ya’ni o’ngdan II qovurg’a 
oralig’ida II ton va yurak uchida I tonning susayishi eshitiladi. Shular 
bilan birga sistolik shovqin ham II qovurg’a oralig’ida o’ng tomonda 
eshitiladi (mezоsistolik shovqin). U II tondan oldin yo’qoladi, to’shning 
o’ng qirrasida yaxshi eshitiladi va uyqu, o’mrov osti arteriyalariga 
uzatiladi. 
Aorta og’zi stenozida shovqin kuchayib boradi, xarakteriga ko’ra bu 
shovqin davomli, dag’al hatto orqada kuraklar o’rtasi sohasigacha 
uzatiladi. 

---

203 
FKG: 
belgilar II qovurg’a oralig’i o’ngda ya’ni aorta ustida II ton 
va yurak cho’qqisidagi I ton susayganligini bildiradi. Aorta ustida romb 
shaklidagi sistolik shovqin aniqlanadi (
56 surat)
. Bu shovqin I tondan 
keyin yuzaga keladi. Kuchayib boruvchi va so’nib boruvchi shovqin 
eshitiladi.

EKG: 
chap qorincha gipertrofiyasi, elektr o’qi chapga siljigan, chap 
ko’krak uzatkichlarida S tish kattalashgan o’ngda R tish kattalashgan. 
Ba’zida ST segment depressiyasi kuzatiladi va manfiy T tish kuzatiladi. 
ExoKG: 
bunda 
chap 
qorincha 
devorlari 
qalinlashganligi, 
gipertrofiyaga uchraganligi, aortal klapan to’liq ochilmasligi va unda 
nuqsonlar kuzatiladi. Klapanlar ochilishi to’liq bo’lmaydi.