O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

Yurak ishemik kasalligi. Stenokardiya

Mavzuning maqsadi:
Yurak ishemik kasalligi (YuIK). 
Stenokardiya haqida tushuncha. YuIK. Stеnokardiyaning etiologiyasi, 
klinikasi, diagnostikasi, klassifikatsiyasi, EKGsi to’g’risida tushuncha 
berish. 
Tayanch 
atamalar;
Stenokardiya. 
Anginoz 
og’riq,
koronaroskleroz, tromboz, emboliya, koronarospazm, koronariit, 
nokoronarogen sabablar, aortal nuqsonlar, anemiya, tsitoxrom 
guruhidagi fermentlarning dismetabolizmi, abdominal, anginoz, asmatik, 
og’riqsiz variantlari, yurak astmasi, kardiogen shok, o’pka shishi, 
interstitsial va alveolyar shish, yurak yetishmovchiligi.

Yurak ishemik kasalligi
Yurak ishemik kasalligi (YuIK) mustaqil kasallik sifatida Butun 
Jahon Sog’liqni Saqlash tashkiloti tomonidan 1965 yil kasallik ortishi 
munosabati bilan alohida kasallik sifatida ajratildi. YuIK miokardda qon 
aylanishini buzilishi yani koronar tomirlarda qon kelishi va miokardni 
qonga bo’lgan talabi o’rtasidagi muvozanat buzilishi hisobiga kelib 
chiqadi. Bu muvozanatni buzilishi koronar tomirlarga bog’liq va bog’liq 
bo’lmagan sabablarga ko’ra yuzaga keladi. O’zbekiston aholisining 11 
% YUIK ning har xil shaklidan aziyat chekadi va ushbu kasallikda o’lim 
ko’rsatkichi 54 % ni va invalidlik 25 % ni tashkil qiladi. 
YuIK koronar tomirlarning sklerotik o’zgarishlari va yallig’lanishi 
(koronariit), koronar tomirlarning torayishi (spazmi) tufayli miokardning 
qon bilan taminlanishini buzilishi hisobiga mushaklarda kislorod 
yetishmovchiligi sababli kelib chiqadi. Bunda miokardning kislorod 
bilan ta’minlanishi kamayadi. “Ishemiya” grekcha so’zdan olingan 
bo’lib, “qonning kelmay (kam kelishi) qolishi “ degan ma’noni 
anglatadi. Quyidagi turlari uchraydi: 
1- Eukinetik tip – bunda qon bilan ta’minlanish past, lekin ehtiyoj 
meyor holatda. 
2- Gipokintik tip – bunda qon bilan ta’minlanish juda susaygan, 
lekin ehtiyoj oldingi holda yoki biroz susaygan. 

---

209 
3- Giperkinetik tip – bunda qon bilan ta’minlanish normada lekin 
ehtiyoj yuqori.