O'zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta-maxsus ta’lim Vazirligi Toshkent Davlat stomatologiya institute Buxoro filiali

II-ton kuchayishi 
aortal klapan proektsiyasida yoki o’pka arteriyasi 
klapani proektsiyasida II ton aktsenti deb yuritiladi. Aortal klapanda 
bosim ortsa uning proektsiyasida va o’pka arteriyasiga bosim ortsa 
uning proektsiyasida II ton aktsenti yuzaga keladi. Fizik va ruhiy 
zo’riqishda ham II ton kuchayishi mumkin. Aortal klapan sklerozida 
uning nuqtasida baland II ton eshitiladi, garchi gipertoniya bo’lmasa 
ham. Bundan tashqari aorta devori elastikligi kamayishida sklerotik 
o’zgarishlarda kuzatiladi. Mitral parogi bo’lgan bemorlarda o’pka 
arteriyasida II-ton aktsenti aniqlanadi.
Ko’krak qafasi mushaklari qalin bo’lganda shuningdek o’pka 
arteriyasi stenozida Ikkala tonning susayishi kuzatiladi. Yurak 
qorinchalarining diffuz jarohatlanishida, ularning qisqarish faoliyati 
pasayganda masalan, miokardit, miokardiodistrofiyalarda ham tonlar 
susayadi. 
Tonlarning ikkilanishi.
Bazi patologik holatlarda I va II ton 
ikkilanishi mumkin. Tonlarning ikkilanishi yurakning chap qismi va 
o’ng qismi baravariga qisqarmasligi tufayli sodir bo’ladi. Bunda mitral 
va trikuspidal qopqoqlar birga qisqarmasligi tufayli I tonni ikkilanishi 
vujudga keladi, aortal qopqoq hamda pulmonal qopqoqni bir vaqtda 
qisqarmasligi II tonni ikkilanishiga olib keladi. Ikkilangan tonlarni ikala 
qismi ham qisqa interval bilan bo’lingan bo’lsa, 2 ta mustaqil ton 
sifatida qabul qilinmasa unda tonlarni bo’linishi deb hisoblanadi. 
I tonning ikkilanishi fiziologik va patologik bo’lishi mumkin. 
Fiziologik ikkilanishi
ko’krak qafasida bosim yuqori bo’lganda kuchli 
va chuqur nafas chiqarganda sodir bo’ladi. Bunda ko’p qon o’pkadan 
yurak chap bo’lmachasiga tushadi va mitral klapanni yopilishiga 
to’sqinlik qiladi. Uch tabaqali klapan oldin va mitral klapan keyin 
yopiladi, har biri alohida ton hosil qiladi. Bu birinchi tonni fiziologik 
ikkilanishidir.