O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti samariddin elmirzayev

2. Kodeks tavsiyalariga amal qilinishini baholash.
Kodeks 
tavsiyalariga amal qilish bilan bog‘liq masalalar bo‘yicha baholash 
39
 
https://e.management.mcfr.uz/article.aspx?aid=594590
 Управление предприятием. №10. 2017 

---

133 
natijalari ancha past bo‘ldi. Vaholanki, bu korporativ boshqaruv 
tizimining asosiy yo‘nalishi hisoblanadi. 107ta aksiyadorlik 
jamiyatidan birortasi eng yuqori – 360 ball ololmadi. O‘rtacha baho 
55,6 ball (eng yuqori bahoning 15,4 foizi
2
)ni tashkil etdi. Atigi bitta 
aksiyadorlik jamiyati 320 ball (88,9 foiz) to‘plab, eng yuqori bahoga 
yaqinlashdi va faqat 16ta AJ (har yettinchisi) 100 (27,7 foiz) va 
undan ko‘p ball to‘plashga muvaffaq bo‘ldi. 
Mazkur yo‘nalishda ichki hujjatlarni Korporativ boshqaruv 
kodeksining yig‘ilishlarga, kuzatuv kengashining majlislariga 
tayyorgarlik ko‘rish va ularni o‘tkazish chog‘ida aksiyadorlarning 
huquqlariga 
rioya 
qilish, 
bunda 
zamonaviy 
aloqa 
va 
kommunikatsiya vositalaridan foydalanishga doir tavsiyalariga 
moslashtirish borasidagi tavsiyalari ko‘proq bajarilgan. Xususan, 
deyarli barcha aksiyadorlik jamiyatlarida aksiyadorlar va 
investorlar bilan o‘zaro munosabatlar uchun mas’ul xodimlar 
tayinlangan (93,3 foiz), ovoz berishda ular umumiy nuqtayi nazarni 
shakllantirishlari 
uchun 
aksiyadorlar 
kelishuvlari 
tuzish 
imkoniyatlari ko‘zda tutilgan (94,4 foiz), istak bildirgan 
aksiyadorlarga to‘ldirilgan byulletenlarning nusxalari berilgan (97,2 
foiz). 98ta aksiyadorlik jamiyatining veb-saytida teskari aloqa 
ishlaydi, u orqali aksiyadorlar yozma va elektron so‘rovlar 
yuborishlari mumkin.
Elektron pochta orqali ovoz berish, shuningdek umumiy 
yig‘ilishni videokonferentsiya aloqasi tarzida o‘tkazish imkoniyati 
yaratilgani deyarli barcha aksiyadorlik jamiyatlarining ichki 
hujjatlarida ko‘rsatib o‘tilgan bo‘lsa-da, aslida aksiyadorlik 
jamiyatlarining 28 foizidagina bu imkoniyat haqiqatda bor. Faqat 
29ta AJning (27,1 foiz) yillik umumiy yig‘ilishida bir vaqtning o‘zida 
ijroiya organi rahbarlari, kuzatuv kengashi va taftish komissiyasi 
raislari hamda auditorlik tashkilotining vakillari ishtirok etgan. 73 
foiz aksiyadorlik jamiyatlarida aksiyadorlarning umumiy yig‘ilishida 
hisobot beradigan AJ boshqaruv va nazorat organlari ma’ruzasi 
(hisoboti)ning shakli va mazmuniga qo‘yiladigan talablar 
belgilanmagan. 
O‘rta muddatli va uzoq muddatli rivojlanish strategiyasi 
AJlarning 38,9 foizidagina tasdiqlangan, AJlarning faqat 12,9 

---

134 
foizida zamonaviy boshqaruv usullari, shu jumladan SWOT, GAP-
tahlil va boshqa yondashuvlar, maxsus dasturiy mahsulotlar va 
hokazolar qo‘llaniladi. Korporativ qonunchilikka rioya qilinishini 
nazorat qilishga ehtiyoj borligiga qaramay, korporativ maslahatchi 
lavozimi AJlarning 13,9 foizidagina joriy etilgan.