O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

11.1-rasm. Amaliy karyera turlari 

---

277 
ma’naviy qoniqish hosil qiladigan faoliyatturi bilan shug‘ullanish yoki 
shunday lavozimni egallash; 
–
xodim imkoniyatlarini kuchaytiradigan va bu imkoniyatlarni 
rivojlantiradigan ishga yoki lavozimga ega bo‘lish; 
–
ijodiy xususiyatga ega ish yoki lavozimga ega bo‘lish; 
– muayyan darajada mustaqillik beradigan ish yoki lavozimga ega 
bo‘lish; 
– yuqori ish haqi to‘lanadigan yoki katta daromad keltiradigan ish 
yoki lavozimga ega bo‘lish; 
– o‘qishni faol davom ettirish imkonini beradigan ish yoki lavo-
zimga ega bo‘lish; 
–
farzandlarni tarbiyalash ishlari bilan shug‘ullanish imkonini 
beradigan ish yoki lavozimga ega bo‘lish. 
Karyera maqsadlari xodim yoshiga qarab hamda uning malakasi 
o‘sishi va boshqa sabablarga ko‘ra o‘zgarishi bilan bog‘liq ravishda 
o‘zgaradi. Karyera maqsadlarini shakllantirish doimiy jarayon 
hisoblanadi. 
Karyera, xodim mehnati murakkabligi yoki ish o‘rinlarining 
ijtimoiy pillapoyadagi o‘rni o‘zgarishi bilan bog‘liq eng muhim 
o‘zgarishdir. Shu nuqtai nazardan karyeraning ikki turi farqpanadi: 
1. Kasb karyerasi 
– bilim, ko‘nikma, mahorat o‘sishidir. Kasb 
karyerasi ixtisoslik (kasb faoliyati boshida tanlangan ixtisoslikni 
chuqurlashtirish) yoki keng ixtisoslashtirish (yangi va turdosh 
kasblarni egallash) yo‘nalishida bo‘lishi mumkin. 
Kasb karyerasi xodim o‘z kasbiy faoliyati davomida turli: o‘qish, 
ishga joylashish, lavozimda o‘sish, pensiyaga chiqish bosqichlarini 
(11.2-jadval) bosib o‘tish xususiyatiga ega. Xodim mazkur bosqich-
larni turli tashkilotlarda bosib o‘tishi mumkin. 
Dastlabki bosqichda 
inson maktabda o‘qiydi, o‘rta maxsus, oliy 
ma’lumot oladi. Bu odatda 25 yoshgacha davom etadi. Ana shu davr-
gacha o‘zining ehtiyojlari va imkoniyatlariga javob beradigan faoliyat 
turini topish uchun bir necha xil ish bilan shug‘ullanishi mumkin. Agar 
u shunday faoliyat turini topa olsa, uning shaxs sifatida ijtimoiy 
shakllanishi boshlanadi.