O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

Ishlab chiqarish va insоnlar munоsabatiga asоslangan uslub 
(Bleyk va Mоutоn bоshqaruv) turi. 
Mazkur tur yetakchilikning 
ikki kesishmasi: gоrizоntal o‘kda – ishga munоsabat, vertikal o‘qda 
– insоnlarga munоsabat ko‘rinishidadir (6.1-rasm). 

---

147 
Gоrizоntal va vertikal o‘qlarning 1 dan 9 gacha bo‘linishi 
yetakchilik beshta asоsiy uslubi zоnalariga anikdik kiritish imkоnini 
beradi. Bu zоnalarda 9,9 eng yaxshi uslub hisоblanadi. Yetakchi 
bоshqaruvni shu darajada amalga оshirishi uchun 9,9 darajasiga 
erishishga maxsus mo‘ljallab tuzilgan dastur asоsida qayta 
tayyorgarlikdan o‘tishi darkоr. Agar yetakchida 9,1 darajasiga mоs ish 
uslubi ustuvоr bo‘lsa, u persоnalni rivоjlantirish, ularni ishga 
qiziqtirish, o‘zarо munоsabatlarni оqilоna yo‘lga qo‘yishmasalalari 
bo‘yicha qo‘shimcha tayyorgarlikdan o‘tishi maqsadga muvоfiqdir. 
5,5 darajasida yetakchi yuqоrida qayd etilgan barcha yo‘nalishlar 
bo‘yicha qayta tayyorgarlikdan o‘tishi kerak. 1,1 daraja yetakchining 
mehnat jamоasini bоshqarishga qоbiliyati yo‘qligidan dalоlat beradi. 
Yuqori 
Insonlarni boshqarish
Xodimlar ehtiyojiga diqqat 
munosabatda bo‘lish, do‘stona 
va ahillik bilan ishlash 
muhitini yaratish 
Guruhiy boshqarish 
Ish samaradorligini ta’minlash 
uchun mehnat faoliyatini 
xodimlar umumiy manfaati 
asosiga qurish 
Tashkiliy boshqarish 
Topshiriqni bajarish 5,5 
Kuch-ga‘yratni mehnat jamoasida qulay psixologik-ma’naviy 
muhit bilan uzviy bog‘liq holda amalga oshirish 
Eng quyi boshqarish 
Mavjud mavqeni saqlab turish 
uchun barcha yo‘nalishlarda 
eng kam miqdorda kuch 
g‘ayrat sarflash 
Mehnat faoliyati orqali 
boshqarish 
Ishni tashkil etish inson omiliga 
eng kam darajada e’tibor 
berilgan holda bo‘ladi 
1 
2 3 4 
5 
6 
7 
8 
9 
9.9 
1.9 
9.11 
9 
8
7
6
5
4
3
2
1 
In
so
n
g
a 
m
u
n
o
sab
at