O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

Etkazib  berish  zanjirini  boshqarish  (SCM)    -  oxirgi  foydalanuvchilarni 

mahsulot  va  xizmatlar  bilan  ta’minlashga  jalb  qilingan    o‘zaro  bog‘langan 

tashkilotlar  tarmog‘ini  ma’murlashtirish  va  boshqarishdir.    Mazkur  majmuaviy 

intizom o‘zida an’anaviy biznes funksiya hamda taktikalarni etkazib berish  zanjiri 

doirasida  tizimli  va  strategik  muvofiqlashtirishni  ifoda  etadi.  YAkuniy  natija  - 

kompaniyaning  uzoq  muddatli  faoliyati  va  raqobatbardoshlik  ustunligiga  erishish 

uchun kompaniyalarning etkazib berish zanjiri yaxshilanadi. 

 “Buz  Allen  Gamilton”  (Booz  Allen  Hamilton)  konsalting  kompaniyasi 

tahlilchisi  Keyt  Oliver,  1982  yilda  mijoz  talablarini  tez  va  samarali  qondirish 

uchun  etkazib  berish  zanjirida  bo‘layotgan  rejalashtirish,  joriy  etish    va  nazorat 

qilish  kabi  barcha  jarayonlarni  tasvirlab  berish  uchun  “etkazib  berish  zanjirini 

boshqarish”  atamasini  muomalaga  kiritdi.  Raqobatli  bozor  sharoitida  etkazib 

berish  zanjirini  boshqarish  xaridlarni  nazorat  qilish,  xom-ashyo  materiallarini 

omborga  joylashtirishdan  barcha  oxiriga  etkazilmagan  ishlab  chiqarishni 

inventarizatsiya  qilish  va  mahsulotlarni  kelib  chiqish  joyidan  talab  qilinayotgan 

manzilgacha etkazib borish  harakatini kuzatib borishgacha bo‘lgan jarayonlarning 

barchasini o‘z ichiga oladi. 

Etkazib  berish  zanjirini  boshqarish  tizimi  beshta  asosiy  komponentni  o‘z 

ichiga oladi (4.2.3.-rasm):