O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

SCM  (Supply  Chain  Management  Systems)  tizimi  xarajatlar  hamda 

muntazam  davom  etayotgan  ish  hajmini  kamaytirish  va  sotish  rentabelligini 

oshirish,  shuningdek,  mahsulotlarni  tarqatish  kanallarini  optimallashtirish  va 

asosan logistika samaradorligini oshirish uchun foydalaniladi (1-rasm). 

---

278 

 

 

4.2.3-rasm.  Yetkazib  berish  zanjirini  boshqarish  (scm)  tizimi  sxematik 

koʻrinishi 

 

SCM ERP tizimlar tarkibiga kiritiladi, turli tizimlar bilan integratsiyalashgan 

hamkorlikni  e’tiborga  olgan  holda  alohida  ishlaydigan  yechim  sifatida  joriy 

etilmaydi.SCM  yechimlarni ishlab  chiqarish  tarmoqlari  va  savdo  sohalarida 

samarali qo‘llash mumkin. 

O‘z navbatida SCM echimlar quyi tizimlardan tashkil topadi:  

1. SCP (Supply Chain Planning-etkazib berish zanjirini rejalashtirish);   

2. SCE  (Supply  Chain  Execution  -  etkazib  berish  zanjirini  amalga 

oshirilishi).  

SCP  strategik  etkazib  berish  zanjirini  rejalashtirish  uchun  ishlatiladi,  SCE 

etkazib berish zanjirini amalga oshirish uchun ishlatiladi.  

Uslubiy  jihatdan  SCM  kontekstida  etkazib  berish  zanjirini  boshqarish 

quyidagi bosqichlarni o‘z ichiga oladi: 

---

279 

 

1. PLAN (rejalashtirish) 

2. SOURCE (sotib olish) 

3. MAKE (ishlab chiqarish) 

4. DELIVER (etkazib berish) 

5. RETURN (qaytarish). 

6. SCM tizimlarining asosiy funksiyalari: