O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

Xaridorlar uchun kulayliklar:  

Tizimda ro’yxatga olingan xaridor Magazinga xarid qilish va ular uchun real 

vaqt  rejimida  yoki  bankdan  o’z  hisob  raqamidan  yoki  o’zining  bank  kredit 

kartochkasi orqali to’lash imkoniyatini qo’lga kiritadi.  

Magazin uchun qulayliklar:  

–  Elektron  magazin  tizimida  ro’yxatga  olingan  xaridorlar  uchun  qilingan 

xaridlar  uchun  to’lash  kafolatlanadi  hamda  shartnomalar  hujjatlashtirilishi  tufayli 

to’lashni  asossiz  ravishda  rad  etish  ehtimoli  yo’qoladi.  Tizim  ishtirokchilari 

orasida  yalpi  axborot  almashinuvi  Internet  tarmog’i  orqali  amalga  oshiriladi. 

Shuningdek,  tizim  ishtirokchilariga  hisob  raqam  –kassa  xizmatlarini  ko’rsatish 

bo’yicha an’anaviy bank xizmatlari taqdim etiladi.  

ASSIST to’lov serveri orqali kredit kartali yordamida to’lash tartibi:  

ASSIST to’lov serveri Cyber Plat tizimining back-office bilan o’zaro aloqa qiladi. 

Server  «Reksoft»  (Sankt-Peterburg)  hamda  «Platina»  banki  mutaxassislari 

---

412 

 

tomonidan yaratilgan.  

ASSIST  to’lov  serveriga  ulangan  elektron  magazinlar  to’lov  uchun 

O’zbekiston  va  xorijiy  banklar  tomonidan  chikarilgan  VISA,  EuroCard,  Master 

Card,  JCB,  Diners  Club,  American  Express  plastik  kartochkalarini  qabul  qilishi 

mumkin,  bunda  mazkur  kartochkalar  egalarini  tizimda  ro’yxatga  olmagan  holda 

hamda  qo’shimcha  dasturiy  ta’minotni  ishga  tushirmagan  holda  yuqoridagi 

operatsiya  amalga  oshiriladi.  Elektron  Magazinning  ASSIST  to’lov  serveriga 

ulanishi  mazkur  serverning  saytida  ro’yxatdan  o’tish  orqali  amalga  oshiriladi. 

Ruxsatsiz kirishdan himoya qilishning mohiyati.  

Uzatilayotgan  axborotlar  tizim  ishtirokchilari  tomonidan  raqamli  imzolar 

bilan  imzolanadi.  Bu  esa  hujjatlar  mazmuniga  qalloblik  bilan  o’zgartirishlar 

kiritilish  imkoniyatini  bartaraf  etadi  yoki  muhim  darajada  cheklaydi.  512  Bit 

uzunlikdagi kalitni ochiq taqsimlash bilan birgalikda, kriptografik o’zgartirishning 

assimetrik (notekis) algoritmi qo’llaniladi. Bunday uzunlikdagi kalit uchun  imzoni 

qalbakilashtirish  umuman  mumkin  emas,  chunki  begona  shaxs lar  tomonidan 

rasshifrovka  qilish,  ya’ni  shifr  bilan  yozilganlarni  o’qish  uchun  katta  hisoblash 

resurslarini jalb qilish talab etiladi.