O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tosnkent moliya instituti

3.1.8-rasm. Omborda ma’lumotlarni tashkil qilish sxemasi 

 

Marka z mene jeri 

Marka ziy ba kn 

assotsiatsiyasi 

Boshlangich 

 OLTP tizimla r 

Televizion ta’lim 

guruhiIshonchli axborot   

Grafik ta’lim 

guruhiMa’lu motlar 

peshtaxtasi ost to’plami 

Korhona 

ma’lumotlari 

ombori 

 

 

---

177 

 

Ma’lumotlar  klassik  ombori  arxitekturasining  afzalliklari  quyidagilardan 

iborat: 

  umumiy semantika; 

  markazlashtirilgan,  boshqaruv muhiti;. 

 

ma’lumotni olish va ulardan foydalanish bo‘yicha izchil jarayon; 

  axborotning qarama-qarshi emasligi; 

 

shablon  bo‘yicha  oson  yaratiladigan  va  ma’lumotlar  bazasini  oson 

to‘ldiradigan; 

:

 

 

meta ma’lumotlarning yagona repozitoriylari; 

 

qayta  ishlashning  va  ma’lumotlarni  taqdim  etishning  (vizualizatsiya)  ko‘p 

turli mexanizmlari. 

Kamchiliklariga amalga oshirishdagi katta xarajatlarni, korxonaning butun 

mashstabida  yuqori  resurslar  sig‘imi,  murakkab  servis  tizimlariga  ehtiyoj,  

rivojlanishning  xavfli  dasturini  kiritish  mumkin  va  bunda  barcha  ma’lumot  va 

metama’lumotlar  bitta  repozitoriyda  joylashganida  va  noqulay  vaziyatlarda 

yo‘qolishi  mumkin.    Bundan  tashqari,    bunday  ombor  uchun  “xom  (ya’ni  qayta 

ishlanmagan)”  ma’lumotlarni  filtlashda,  agregatlashda  va  tozalashda  odatda 

biznesni  tahlil  qilishda  g‘oyatda  foydali  bo‘lgan  juda  ko‘p  axborotlar  yo‘qolishi 

mumkin. SHu munosabat bilan, ombor mexanizmlarni joylashtirish va ma’lumotlar 

(On Line Transactional Processing  — OLTP), repozitoriy va  vitrinalarni olishdan 

tashqari  “xom”  ma’lumotlar  va  ularning  real  vaqt  rejimidagi  keng  tahlilini 

tashkillashtirish  uchun  mos  makonga  ega  bo‘lishi  shart  degan  tushuncha  yuzaga 

keldi (On Line Analytical Processing — O LAP). 

3.1.9-rasmda  tipiklashtirilgan  korporativ  ma’lumotlar,  axborotlar  va 

bilimlar ombori ko‘rsatilgan. Uni loyihalashtirish, arxitektruasini tanlash, u yoki bu 

shaklda  amalga  oshirish  masalalari  –  bu  barcha  bo‘limlarni  qamrab  olgan  va 

korporatsiyaning  barcha  foydalanuvchilari  talabiga  javob  beradigan  korporativ 

mashstabdagi jiddiy loyihadir.  

 

 

---

178