O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent arxitektura qurilish instituti

 
8.1.2. Montajning tashkiliy printsiplari 
Tashkiliy printsiplarga quyidagilar kiradi: 

binoga kommunikatsiyalarni yotqizishni ham o‘z ichiga olgan 
holda nol tsikli ishlarining birinchi o‘rinda bajarilishi; 

ko‘tarish-tashish transport mashinalari komplektining ish 
unumdorligigiga uzviy bog‘langan holda montaj ishlarini oqim usulida 
olib borish;
 

konstruktsiyalarni transport vositalaridan montaj qilish;
 

konstruktsiyalarni oldindan yerda o‘zgarmaydigan bloklarga 
birlashtirib yiriklashtirish;
 

binoni kompleks brigada va montaj mexanizmlari biriktirilgan 
montaj uchastkalari yoki qamrovlarga bo‘lish;
 

keyingi ishlarni bajarish uchun barpo etilayotgan binoda alohida 
montaj qilingan uchastkalarni ritmik tarzda topshirishni ta’minlash;
 

variantlarni texnik-iqtisodiy taqqoslash asosida montaj usullari 
va mexanizmlarni tanlash.
 
 
 
 
 
 

---

322 
8.1.3. Montaj jarayonlarining texnologik tuzilishi 
(strukturasi). 
 
Quruvchilar uchun barpo etiladigan binoning texnologikligi asosiy omil 
bo‘lib u o‘z ichiga qo‘llanilayotgan montaj elementlarining texnologik qulayligini 
inobatga oladi va ularga quyidagilarni kiritish mumkin: 

montaj qilinayotgan elementlarning namunaviy o‘lchamlarining 
minimal soni ya’ni konstruktsiyalarni tiplarga (turlarga) ajratish darajasi; 

etkazib berilayotgan konstruktsiyalarning qurilish uchun 
maksimal tayyorligi – geometrik o‘lchamlar va mahkamlash detallari 
holatining aniqlik darajasi;

hamma elementlarni ilish, ko‘tarish, montaj qilish, o‘rnatish va 
to‘g‘rilashning qulaylgi; 

hamma tutashgan joylarni bekitish va choklarni to‘ldirishning 
qulayligi; 

konstruktsiya o‘rtacha og‘irligining maksimal og‘irligiga 
nisbatini ifodalovchi montaj massasining birinchi ko‘rsatkichiga 
yaqinligi ya’ni ularning yiriklashtirilganligi va muvozanatlashganligi. 
Yig‘ma qurilish konstruktsiyalarni montaj montaj qilishning texnologik 
jarayoni – shunday jarayonlar va operatsiyalar yig‘indisiki, ularni bajarish 
natijasida karkas, bino yoki inshootning biron-bir qismi yoki to‘liq barpo etilgan 
inshoot hosil bo‘ladi. Tayyor montaj qilingan mahsulotni olishga imkon beruvchi 
barcha jarayonlarning yig‘indisi transport (tashish), tayyorgarlik, asosiy va 
yordamchi jarayonlardan tashkil topadi.