Oʼzbekiston respublikаsi oliy vа oʼrtа mаxsus tаʼlim vаzirligi toshkent kimyo-texnologiya instituti

.[2] 

---

65 
Tajriba qismi:
MnO
2
rudasi suvda kam eriydigan, amfoter xususiyatga ega oksid hisoblanadi. 
Bu birikma Samarqand viloyatining Ziyovuddin - Zirabo`loq tog` tizmalarida ko`p uchraydi, dastlab 
biz laboratoriya sharoitida MnO
2
ni ma`lum bir maydalikda (0,125mm) olindi va uni oksidlab
KMnO
4
olish amalga oshirib ko`rdik.
MnO
2
oksidi kaliy xlorat tuzi va kaliy gidroksid eritmasi ta`sir ettirilganda yashil rangli kaliy 
manganat tuzu hosil bo`ladi: 
3MnO
2
+ KCIO
3
+ 6KOH = 3K
2
MnO
4
+ KCI + 3H
2
O 
So`ngra hosil bo`lgan yashil rangli aralashma eruvchanligiga ko`ra ajratildi. Olingan kaliy 
manganatni CO
2
gazi bilan ishlov berganimizda qo`yidagicha jarayon sodir bo`ldi: 
K
2
MnO
4
+ CO
2
= KMnO
4
+ MnO
2
+ K
2
CO
3 
Olingan aralshma dissterlangan suvda eritilib olindi va eritma hamda cho`kmaga sentrifuga orqali 
ajratilindi. 
Eritmadagi KMnO
4
va K
2
CO
3
qayta kristallanib fraksiyalarga ajratib olindi. 
Olingan KMnO
4
ning barcha fizik kattaliklari kimyoviy toza KMnO
4 
bilan mos keldi. 
Nomi 
Zichligi 
Suyuqlanish 
temperaturasi 
Eruvchanligi 
25S
0 
, g 
Rangi 
Namuna KMnO
4
2,70 g/sm
3
240 S
0
7,63 
To'q binafsha 
rangli kristallar
Sintez qilib olingan 
KMnO
4
2,604 g/sm
3
236 S
0
7,50 
To'q binafsha 
rangli kristallar
Xulosa
: Birinchi marta mahalliy xomashyo Mn rudalaridan laboratoriya sharoitida toza KMnO
4
olindi, uning barcha fizik xossalari kimyoviy toza KMnO
4
ni xossalariga yaqinligi o`rganildi.
Adabiyotlar
1.
To’xtayev X.R., Sharipov A.T., Aminov S.N. Noorganik kimyo. Toshkent-2018 350-b. 
2.
O’zME. Birinchi jild. Toshkent, 2000.
3.
Parpiyev N.A., Muftoxov A.G., Raximov X.R., Anorganik kimyo. 
4.
Google laboratoruar.com/uz/testler/ 
5.
Sanaqulov Q.S., Muhiddinov B.F., Hasanov A.S. Kimyoviy elementlar. Toshkent-2019

---

66