O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti kafedrasi

Pul mablag’larining faoliyat turlari buyicha guruhlanishi
Faoliyat turlari

Asosiy (operatsion)


Faoliyat


Investitsiya faoliyati
Moliyaviy faoliyat

Korxona pul mablag’larining qaysi manbalardan elib tushishi bo'yi ha

guruhlash qaysi faoliyat turlari korxona uchun iqtisodiy jihatdan samarali ekanligini aniqlash uchun zarur. Ushbu ma'lumotlar asosida kaysi manbalar

hisobiga pul mablag’lari irimining oqimini o'paytirish omillarini aniqlash

imkoniyatini beradi.

Pul mablag’larini turlari buyi ha guruhlash esa orxonada yuqori

li vidli a ega bo'lgan mablag’larning qaysi turlarining mav udligi to'g’risida

ma'lumot beradi.

Pul mablag’larini boshqarishda ularni uzluksiz nazorat qilish, shu bilan birgalikda audit tekshiruvidan o'tkazish muhim ahamiyatga ega. Pul

mablag’larini auditorli te shiruvidan o't azishning asosiy maqsadi: orxona

assasidagi milliy (5010) va xori iy valyutadagi (5020) naqd pul mablag’larini, bankdagi hisob-kitob (5110), valyuta (5200) schyotlari va boshqa maxsus

(5500), pul e vivalentlari (5610) hamda yo'ldagi pul (o't azmalari) mablag’lari

(5710) schyotlariga doir muomalalarni auditorlik tekshiruvidan o'tkazib, moliyaviy hisobotning «Pul mablag’lari» bo'limi bo'yi ha ma'lumotlarning

ishonchliligi va ban dagi s hyotlarda pul mablag’larini hisobga olish uslubiyotining O'zbekiston Respublikasida amal qilayotgan me'yoriy

hu atlarga muvofiqliligi to'g’risida xulosa bildirish, ularni saqlanishi va ishlatilishining maqsadga muvofiqligi, buxgalteriya hisobida to'g’ri a s ettirilishi hamda qonuniyligini ta'minlashdan iborat.

Ushbu maqsadni amalga oshirish uchun quyidagi vazifalarni hal etish

zarur:

• 
  inventarizatsiya o'tkazish yo'li bilan kassadagi mav ud pul mablag’lari, qimmatli qog’ozlar miqdori va summalarining haqiqiy qoldig’ini aniqlash;
  

assa muomalalarini hisobga olishda «Yuridi shaxslar tomonidan assa muomalalarini amalga oshirish qoidalari» ga rioya qilinayotganligini aniqlash; bank muassasasidagi hisob-kitob, valyuta va boshqa maxsus schyotlar bo'yicha amalga oshirilgan muomalalarni tekshirib chiqish;

• 
  o'tkazilgan tekshirish asosida oraliq dalolatnoma tuzish va xulosa qilish.
  

Fikrimizcha, tekshiruvning asosiy maqsadi - pul mablag’lari oqimini a s etuvchi schetlarda amalga oshirilgan muomalalarning qonuniyligi, ishonchliligi va xo'jalikni samarali yuritish maqsadlariga muvofiqligini aniqlashdir.

Yuqoridagi fikrlarimizga xulosa qilib aytadigan bo'lsak, xo'jalik sub'ektlarida pul mablag’lari va uning oqimini maqsadli hamda samarali boshqarish: -birinchidan, xo'jalik sub'ekti iqtisodiga foydali;

-i in hidan, milliy iqtisoddagi pul muomalasi qonunlarini to'g’ri ishlashiga asos bo'luvchi omillardan biri hisoblanadi;

Bu kabi ijobiy jihatlarni ko'plab keltirib o'tishimiz mumkin.

Demak, xo'jalik sub'e tlarida pul mablag’larini boshqarish iqtisodiy munosabatlardagi zaruriyatlardan biri bo'lib hisoblanadi. Mazkur voqelikni to'gri bilish va yo'naltirish esa uning uslubiy asoslarini o'rganishni talab etadi.