Turizmdagi maxsus turlarning geografiyasi
25
№
Turizmdagi maxsus
turlar
Turizmda qiziqish,
foydalanish obekti
Ommaviy rivojlangan,
joylashgan tumanlar
1
Milliy madaniyatga
qiziqish turizmi
Urf-odatlar, oila hayoti, milliy
etiket, kattalar va yoshlar
munosabati, uy tutish, kelin
to‗y, sunnat
to‗y, mehmon kutish va
mehmondorchilik marosimlari
O‗zbekiston
Respublikasining barcha
viloyatlari, shaharlari,
tumanlari, qishloqlari
2
Agroturizm
(qishliq turizmi)
Qishloqlarning turli - tumanligi
va tabiiy –tarixiy davrda yuzaga
kelishi, qishloq aholisi hayoti,
fermerlar hayoti va faoliyatiga
qiziqish.
Respublikamiz hududlaridagi
qishloqlar, tog‗dagi
qishloqlar, suv
havzalaridagi qishloqlar
3
Etnik va sog‗inish
turizmi
Xalqlar, ellar, urug‗lar, ularning
yashash tarzi, millatlarning urf-
odatlari, kelib chiqishi tarixi,
joylashishi, o‗zaro aloqalari.
Xalqlarning, millatlarning har
xil sabablar bilan dunyo bo‗ylab
tarqalib ketishi, ularning bir-
birlariga intilishi, sog‗inishi
O‗zbekiston Respublikasi,
dunyo mamlakatlari
doirasida va qo‗shni
Markaziy Osiyo davlatlari
4
Milliy san‘at turizmi
Milliy san‘at, qo‗shiqchilik,
raqs, rassomchilik, baxshilar
hayoti, askiyalar, laparlar,
milliy folklor
O‗zbekiston
Respublikasining
hududlarida
4.1 Qo‗shiqchilik
4.1 Xorazm usuli
Qoraqalpog‗iston
Respublikasi, Xorazm va
Buxoro viloyatlari
4.1.2. Samarqand usuli
Zarafshon vodiysi
4.1.3. Farg‗ona usuli
Farg‗ona vodiysi
25
https://www.youtube.com
153
4.2.Qo‗shiqchilikda
baxshilar faoliyati
4.2.1 Qashqadaryo-
Surxondaryo usuli
Qashqadaryo va
Surxondaryo viloyatlari
4.2.2.Zarafshon –
Nurota usuli
Samarkand va
Navoiy viloyatlari
4.2.3. Xorazm usuli
Qoraqalpog‗iston
Respublikasi va Xorazm
viloyati
4.3 Raqs san‘ati
4.3.1. Xorazm usuli
Xorazm va Buxoro
viloyatlari
4.3.2. Qoraqalpoqcha
usuli
Qoraqalpog‗iston
Respublikasi
4.3.3. Buxorocha usuli
Tojikiston Respublikasi va
Buxoro viloyati
4.3.4. Farg‗onacha usuli
Farg‗ona va
Toshkent viloyatlari
4.4 Askiyalar,
aytishuvlar
4.4.1. Askiyalar
Farg‗ona vodiysi
4.4.2. Aytishuvlar
Qoraqalpog‗iston
Respublikasi va
Xorazm viloyati
4.5 Milliy
rassomchilik
va haykaltaroshlik
4.5.1. Rassomchilik
Samarqand, Buxoro, Xiva va
Toshkent viloyatlari
4.5.2 Haykaltaroshlik
Samarqand va
Toshkent shaharlari
4.6. Milliy
folklor
san‘ati
4.6.1. «Boysun» folklori
Surxondaryo viloyatining
Boysun tumani
4.6.2 «Lazgi» folklori
Xorazm viloyati
4.6.3 «Besh qarsak»
folklori
Samarqand viloyatining
Urgut tumani
4.6.4 «Oyguloyim»
folklori
Qoraqalpog‗iston
Respublikasi
5
Tabiiy-tarixiy tasvirlar
turizmi
5.1 Tabiat
muzeylari
5.1.1.Sharsharalar
«Arslonbob»-
Farg‗onaviloyati
5.1.2. Qadimiy
buloqlar
Jizzax viloyatining
Baxmal,Forish,
G‗allaorol tumanlari,
Navoiy viloyatining Nurota
tumani,
va h.k.
5.2 Qoyatoshlar-
dagi qadimiy
rasmlar
5.2.1.Tabiat
haykallari
Samarqand viloyatining
Urgut va Nurobod tumanlari,
Jizzax viloyatining
G‗allaorol tumani, Navoiy
viloyatining
Nurota tumani
5.3 Hayvonot
bog‗lari
5.3.1.Noyob hayvonlar
yashash tarzi
Toshkent va Termez
shaharlari
5.4.O‗lkashunoslik
muzeylari
5.4.1. Dunyo tabiatidagi
hayvon va parrandalar
kolleksiyasi
Viloyatlar markazi bo‗lgan
shaharlar
6
Milliy hunarmandchilik
turizmi
6.1.1.Yog‗ochga o‗yma shakl
solish
Xorazm, Urgut, Samarqand,
Buxoro va Farg‗ona usullari
154
6.1.Duradgorlik
va uning
maktablari
6.1.2.Sovg‗alar,
sandiqchalar
Buxoro va
Samarqand usullari
6.2. Kulolchilik
va uning
maktablari
6.2.1. Sopol buyumlar
yasash
Xorazm, Buxoro, Samarqand
va
Farg‗ona usullari
6.3.Kashtachilik,
zardo‗zlik, milliy
liboslar tikishdagi
yo‗nalishlar
6.3.1.Matoga rangli gul
solish
Buxoro, Samarqand, Jizzax
va Cho‗lliklar usullari
6.3.2.Zardo‗zlik, kashtachilik
Urgut,
Buxoro, Samarqand va
Farg‗ona usullari
6.3.3. Milliy do‗ppi
Farg‗ona, Namangan,
Buxoro va Xorazm
viloyatlari
6.3.4. Milliy to‗n
Xorazm, Surxondaryo,
Toshkent, Farg‗ona va
Jizzax viloyatlari
6.3.5. Atlas va beqasam
buyumlar
Marg‗ilon shahri
6.3.6. Baxmal buyumlar
Samarqand shahri
6.4. Milliy
ustachilik
6.4.1.Temirchilik,
qadimiy asboblar
Respublikadagi tumanlar
6.4.2.Misgarlik
Samarqand, Buxoro,
Farg‗ona va Xiva shaharlari
6.4.3. Musiqasozlik
Samarqand, Xorazm va
Farg‗ona viloyatlari
6.4.4.Beshiksozlik
Samarqand, Buxoro va
Farg‗ona viloyatlari
6.4.5. Aravasozlik
Qo‗qon shahri
6.4.6. Sandiqsozlik
Urgut shahri, Samarqand,
Buxoro va Farg‗ona
viloyatlari
6.4.7.Egarsozlik
Jizzax viloyatining Baxmal
tumani va Qashqadaryo
viloyati
6.4.8. Mahsido‗zlik
Namangan viloyati
6.4.9. Gilamchilikva palos
to‗qish
Xorazm va Jizzax viloyatlari,
Navoiy viloyatining Nurota
tumani hamda
Cho‗l xalqi
7
Milliy o‗yinlar turizmi
7.1.Ko‗pkari - uloq
7.1. Chavandoz ot ustidagi
tortishuvga
marraga uloq olib
borish- ko‗pkari
Qashqadaryo, Jizzax va
Navoiy viloyatlari
7.2. Milliy kurash
7.2.Polvonlar kurashi
musobaqasi
Buxoro, Qashqadaryo va
Surxondaryo viloyatlari
7.3. Qo‗chqor
urishtirish
7.3. Qo‗chqor urishtirish
musobaqasi tomoshasi
Qoraqalpog‗iston
Respublikasi, Xorazm va
Buxoro viloyatlari
155
7.4. Xo‗roz
urishtirish
7.4. Xo‗rozlar jangi
tomoshasi
Samarqand, Buxoro va
Farg‗ona shaharlari
7.5. Bedana
urishtirish
7.5. Bedanalar jangi
tomoshasi
Samarqand, Buxoro va
Farg‗onashaharlari
7.6.Dorbozlik
7.6 Baland tortilgan
arqonda yurish, o‗yin
ko‗rsatish
Toshkent va Farg‗ona
viloyatlari
8
G‗orshunoslik turizmi
8.1. Tabiatdagi yer osti
qasrlariga sayohat.
8.2. Amir Temur g‗origa
qiziqish
O‗zbekiston hududidagi
g‗orlar (400 makonda) va
Qashqadaryo viloyati
9
Hayot uchun xavfli
sport o‗yinlari turizmi
Xorij mamlakatlarida
Xorij mamlakatlari
12.4.Maxsus turlarning geografiyasini o„rganishdan quyidagi xulosalar
Turizmdagi maxsus turlarning Respublikamizning deyarli barcha hududlarida
manzillari bor. Jadvaldagi ma‘lumotlar dastlabki kuzatuvlar natijasi bo‗lib turizmdagi
maxsus turlarning biz bilmagan manzillari ham juda ko‗plab tumanlar, shaharlar va
qishloqlarda faoliyat ko‗rsatib kelayotganligini anglash, tushunish qiyin emas.
1.
Respublikamizdagi maxsus turlarning aksariyat turlari shaharlarimizda va
tumanlarda joylashgan. Ayniqsa Buxoro, Samarqand, Toshkent, Xiva, Shahrisabz
shaharlarida boshqa xalqlarda, maalakatlarda uchramaydigan mo‗jizaviy, insonni
hayratga soladigan, sovg‗abop va umumiy foydalanishga juda zarur bo‗lgan osori-
atiqa buyumlar, qadimiy asbob-uskunalar ishlab chiqarilmoqdaki, ichki va xalqaro
turizmda bunday imkoniyatlardan hanuzgacha foydalanilmay kelinayotganligining
o‗zi afsuslanarli holdir.
2.
Turizmdagi maxsus turlardan Samarqand, Buxoro, Toshkent, Xiva,
Farg‗ona vodiysi va Shahrisabz shaharlarida majmuali foydalanishning tashkiliy
jihatlari tezkor usullarda ishlab chiqilishi kerak.
Ma‘lumki, xalqaro turistlar(ekskursantlar) oqimi qayd qilingan shaharlarda
kuzatilmoqda. Bu turistlar (ekskursantlar) asosan tarixiy va madaniy obidalarga va
ziyoratgoh joylarga tashrif qilmoqdalar. Ana shu turistlarni(ekskursantlarni) ushbu
shaharlardagi maxsus turizm turlariga takliflar qilish, qiziqtirish usullarini qo‗llash
vaqti keldi.
156
3.
Turizmdagi maxsus turlarning hunarmandchilik, ustachilik markazlari
shaharlarda joylashganligi uchun shahardagi talabalar, kollej va akademik litseylar
o‗quvchilarini shuningdek, atrof tumanlardagi maktablar o‗quvchilarini imtiyozli
ekskursiya usulida bu hunarmandchilik va ustachilik markazlarini ko‗rishlarini
ta‘minlash ichki turizmning rivojiga ijobiy tasir ko‗rsatishini yaxshi anglashimiz
kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |