O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 
 
14.2. Yurakni massaj qilish qoidasi
27
 
Gid ekskursiya jarayonida jabrlanuvchiga birinchi tibbiy yordamning asosiy 
elementlaridan bo‗lgan yurakni massaj qilish qoidasini bilishi kerak. 
Gid
yurakning tashqi massajini
yurak qisqarishlari to‗xtaganda amalga 
oshiradi. Yurak qisqarishlarini to‗xtagani quyidagi belgilarda namoyon bo‗ladi: 

teri qoplamalarining oqimtirligi yoki ko‗kimtirligi; 

uyqu arteriyalarida pulsning yo‗qligi; 

hushni yo‗qotish; 

nafas olishni to‗xtashi yoki buzilishining kuzatilishi. 
Gid yurakni massaj qilishdaquyidagilarga amal qilishi shart: 

jabrlanuvchini tekis, qattiq yuzaga yotqizishi (pol, skameyka va h.k.); 

uning yonboshidan turib, ikkita tez-tez «og‗izdan-og‗izga» yoki «og‗izdan- 
burunga» sun‘iy nafas berishi; 
27
. 
https://www.youtube.com
 

---

169 

qo‗lining bir kaftini (ko‗pincha chap qo‗lini) ko‗krak suyagining pastki 
qismiga (ko‗krak pastki suyagidan uch ko‗ndalang barmoq cheklanib)va ustidan 
ikkinchi kaftini qo‗yishi kerak. Bunda qo‗l barmoqlari jabrlanuvchining tanasiga 
tegmasligi kerak; 

ko‗krakka tez-tez turtkilar bilan kaftlar yordamida (qo‗l kaftlar bilakka 
yo‗naltirilgan holatda) keskin vertikal holatda pastga 4-5smda, bosilish davomiyligi 
0,5 sekund va bosilish intervali 0,5 sekundda olib borilishi kerak; 

har ikki marta chuqur berilgan nafasga 15 ta ko‗krak qafasigaturtki 
beriladi(agarda yordamni bir kishi ko‗rsatayotgan bo‗lsa); 

jonlantirish tadbirida ikkikishi ishtirok etayotgan bo‗lsa, «nafas - massaj» 
nisbati 1:5 (ya‘ni, bir chuqur nafasdan keyin besh marta ko‗krak qafasi bosiladi); 

jonlantirish tadbirini bir kishi o‗tkazayotganida har 2 daqiqada sun‘iy 
massajni to‗xtatib, jabrlanuvchining uyqu arteriyasidagi pulsini tekshirib turadi;