O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

2.
 
Hikoya qilishning obyektni ko‘rsatishga tobe’ligi.
Gidning hikoyasi 
marshrutda ko‗rsatiladigan obyektdan ajralmaydi. Hikoyaning mazmuni obyektni 
kuzatish vazifasiga bo‗ysunadi. Hikoya ko‗rsatiladigan obyektlar bilan birga berib 
boriladi, uni to‗ldiradi, ko‗ringanlarni izohlaydi. Hikoyaning mazmuni 
o‗rganiladigan obyekt bilan belgilanadi (tabiat, muzey ekspozitsiyasi, tarixiy obida, 
qadrli joylar, urf-odatlar va sh.k).
 
3.
 
Hikoya qilishda ko‘rgazmali dalillardan foydalanish.
Gid hikoyasi 
shunday tuziladiki, go‗yo obyektlarning o‗zi «so‗zlayotgandek» bo‗ladi. Bundayin 
natijaga hikoya qilishning obrazli ijrosi, obyektni mohirlik bilan ko‗rsatilishi, «gid 
portfeli»dagi ko‗rgazmali materiallardan to‗ri foydalanish orqali erishiladi. Hikoya 
qilish obyektni ko‗rsatish bilan uyunlikda olib borilmasa, u ma‘ruzaga aylanadi.
 
4.
 
Hikoya qilishning taalluqligi (bir predmetga qaratilganligi)
, 
ya‘ni, 
hikoyaning ekskursantlar nigohi qaratilgan obyektga boliqligidir. Gid o‗z hikoyasida 
aniq bir obyekt – bino, me‘moriy ansambl, tabiat durdonasini inobatga olayotgan 
bo‗ladi. Ushbu metodikaning o‗ziga xosligi shundaki, gid ekskursantlar diqqatini bir 
predmetga qaratishi kerakligi bo‗yicha ko‗rsatma beradi. Ushbu holat bir xil o‗xshash 
binolar joylashgan ko‗chada ro‗y berayotgan bo‗lsa, u holda kerakli binoni ajratib 
olish uchun gid tomonidan uning rangi, qurilish uslubi ta‘kidlab o‗tiladi. 
Ekskursantlar binoni ilab olganidan so‗ng gid hikoyasini davom ettiradi.
 
5.
 
Ekskursiya hikoyasining aniqligi.
Aniqlik degani bu nafaqat mavzudagi 
balki, keltirilgan faktlardagi aniqlik hamdir. Hikoya qilishda aniqlik materiallarni 
umumiy tarzda havola etish emas, aksincha mavzuni ochib berishda, tushuntirishda 
aniq materiallardan foydalanish tushuniladi. Hikoya qilishda aniqlik materiallarning 
rangbarangligi (dalillar, misollar, sanalar, raqamlar, familiyalar) bilan belgilanadi, 
deyish noo‗rin. Ekskursiya xizmatida materialning aniqligi – fikrning aniqligi, 
ma‘lum bir narsani aniq va konkret shaklda berishdan iborat.
 

---

76