O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti f. T. Bazarova marketing

Xaridning keyingi taqdiri. Ishlab chiqaruvchi xarid qilgan shaxs uning tovaridan qanday foydalanayapti, degan savollarga ham javob topa olishi kerak. Agar tovar tokchada chang bosib yotgan bo‘lsa, demak, sotib olgan odam undan qanoatlanmagan, u haqidagi fikrlari salbiy. Agar yoqmagan tovar sotib yuborilgan yoki foydaliroq tovarga almashtirilgan bo‘lsa, ishlab chiqaruvchilarning yangi tovar ishlab chiqarish hajmi pasayadi. Bundan tashqari yetkazib beruvchi kompaniya xaridorlar bilan mahsulotni qo‘llashning yangi vositalarini topsa, u bundan yutadi.

Xaridor qachondir sotib olgan tovaridan butunlay voz kechishi, ishlab chiqaruvchi esa o‘z mahsulotidan nimaiki (chiqindi) qolgan bo‘lsa, atrof-muhitga zarar yetkazmasligi uchun harakat qilishi kerak bo‘ladi (bankalar, shishalar va pamperslar bilan bo‘lgan hodisadagi kabi). Ekologiya va chiqindilarni zararsizlantirish muammolarining o‘sib borishi xaridorlarning atirlarning chiroyli shishachalarini tashlab yuborish borasidagi anglashmovchiliklari Fransiya Rochas kompaniyasining parfyumeriya tarmog‘ida yangi g‘oyaga undadi. 1994–yilda Rochas hajmi 30, 50 va 100 ml. bo‘lgan va tugasa mos keluvchi do‘kondan yana to‘ldirib olish imkonini beruvchi flakonlarda yangi «parvoz suvi» ni taqdim etdi.

Xarid qilgan odam uning tovari taqdirini quyidagicha belgilaydi:

1. Mahsulotdan vaqtincha qutiladi. 2. Mahsulotdan qutiladi.

3. Mahsulotdan butunlay qutiladi. 4. Foydalaniladi. 5. Ijaraga beriladi. 6. Qarzga beriladi. 7. Vazifasiga ko‘ra ishlatiladi. 8. Uni qo‘llashning yangi usuli topiladi. 9.Yaxshi kunlar kelguncha, saqlanadi. 10. Berib yuboriladi. 11. Almashiladi.12. Sotiladi. 13. Tashlab yuboriladi.

14. Sotish uchun. 15. Foydalanish uchun. 16. Vositachiga.