O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

4.10. Binar daraxt balandligi

Binar daraxtning balandligi deb daraxt bosqichlari soniga aytiladi. Binar daraxt balandligini aniqlash uchun uning har bir tuguni chap va o’ng qismdaraxtlari balandliklari solishtiriladi va maksimal qiymat balandlik deb olinadi. Misol uchun quyidagi 4.9-rasmdagi daraxtning balandligi 2 ga teng.

4.9-rasm. Binar daraxt balandligi

Daraxt balandligini aniqlash dastur kodini keltiramiz.
int height(node *tree){
int h1,h2;
if (tree==NULL) return (-1);
else {
h1 = height(tree->left);
h2 = height(tree->right);
if (h1>h2) return (1 + h1);
else return (1 + h2);
}
}

4.11. Binar daraxtni muvozanatlanganmi yoki yo’qligini tekshirish

Daraxtning balandligini aniqlashni o’rganganimizdan keyin uning muvoza-natlanganligini tekshirish mumkin. Binar daraxtning muvozanatlanganligini tekshirish uchun uning har bir tugunini har ikkala qismdaraxti balandliklarini hisoblab, farqlarini tekshirib ko’rish kerak. Agar farq 0 yoki 1 ga teng bo’lsa, bu muvozanatlangan daraxt hisoblanadi. Quyida binar daraxtni muvozanatlanganlikka tekshirishning rekursiv funksiyasini qo’llovchi dastur keltirilgan.

Dastur kodi
#include
#include
using namespace std;
class node{
public: int info;
node *left;
node *right;
};
int k=0,Flag=1;
int height(node *tree){
int h1,h2;
if (tree==NULL) return (-1);
else {
h1 = height(tree->left);
h2 = height(tree->right);
if (h1>h2) return (1 + h1);
else return (1 + h2);
}
}
void vizual(node *tree,int l)
{ int i;
if(tree!=NULL) {
vizual(tree->right,l+1);
for (i=1; i<=l; i++) cout<<" ";
cout<info<
vizual(tree->left,l+1);
}
}
int AVLtree (node *tree){
int t;
if (tree!=NULL){
t = height (tree->left) - height (tree->right);
if ((t<-1) || (t>1)) { Flag = 0; return Flag; }
AVLtree (tree->left); AVLtree (tree->right);
}
}
int GetFlag(){return Flag;}
int main()
{ int n,key,s; node *tree=NULL,*next=NULL;
cout<<"n="; cin>>n; int arr[n];
for(int i=0; i
node *p=new node;
node *last=new node;
cin>>s;
p->info=s;
p->left=NULL;
p->right=NULL;
if(i==0){tree=p; next=tree; continue; }
next=tree;
while(1)
{ last=next;
if(p->infoinfo)next=next->left;
else next=next->right;
if(next==NULL)break; }
if(p->infoinfo)last->left=p;
else last->right=p;}
cout<
cout<<"\nbinar daraxt:\n";
vizual(tree,0);
AVLtree(tree);
if(GetFlag()) cout<<"ha, muvozanatlangan daraxt"; else cout<<"yo’q, muvozanatlanmagan daraxt";cout<
getch();
}

Dastur natijasi



4.12. Binar daraxtni vizuallashtirish

Binar daraxtni ko’rikdan o’tkazayotganda biz yuqorida har bir tugunni o’ngida va chapida turgan tugunlarni so’z bilan ifodaladik. Lekin bu usul bir muncha noqulay. Daraxtni vizual ko’rinishda ifodalash uni anglashning juda qulay usuli hisoblanadi. Daraxtni vizuallashtirishning grafik ko’rinishi va konsol oynasida ifodalash kabi turlari mavjud. Shundan konsol oynasida daraxtni vizuallashtirishni ko’rib chiqamiz. Bunda sonlar daraxt shaklida joylashtiriladi. Quyida bunday usulning dastur kodi keltirilgan.

void vizual(node *tree,int l)
{ int i;
if(tree!=NULL) {
vizual(tree->right,l+1);
for (i=1; i<=l; i++) cout<<" ";
cout<info<
vizual(tree->left,l+1);
}
}
Dastur kodi quyidagi 4.10 a-rasmdagi daraxtni konsol ekranida 4.10 b-rasm ko’rinishda ifodalaydi.


a. b.
4.10-rasm. a - binar daraxt; b - binar daraxtning ekranda namoyon bo’lishi

Yuqorida keltirilgan bir nechta algoritmlarni qo’llab bitta misol ko’rib chiqamiz.

Misol: berilgan binar daraxtning balandligini aniqlang va muvozanatlang.