O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti gumanitar fanlar fakulteti

2.3. O’quvchilarning tengdoshlari bilan muloqotning muvaffaqiyatli bо‘lishida shaxs sifatlarining о‘rni.
Muloqotning muvaffaqiyatli bо‘lishida shaxsning shakllangan sifatlari, 18
fazilatlarining ahamiyati juda katta. Jumladan, shaxsda ijobiy fazilatlar yaxshi
shakllangan bо‘lsa (xushmuomalaliliq, kamtarlik, insonparvarlik, tо‘g‘ri sо‘zliliq,
vijdonliliq kabilar) muloqot jarayoni ham yaxshi о‘tadi. Chunki shaxslar bir-birini
tо‘g‘ri tushunishlari uchun, muloqot muvaffaqiyatli bо‘lishi uchun ular samimiy
bо‘lishlari lozim. Samimiylik insonning eng ajoyib fazilatlaridan biri bо‘lib, voqeahodisalarga oqilona munosabatda bо‘lish, turli ta’sirlarga berilmaslikdir.
Samimiylikning muhim belgisi-bu yuzdagi xushmuomalalik ifodasi va tabassum.
Samimiylik bizning kayfiyatimizga ham bog‘liq, chunki kayfiyatimiz yaxshi bо‘lsa,
samimiylik kо‘chayadi. Samimiylik kо‘rsatish uchun kishining kо‘ngli toza, oqkо‘ngil bо‘lish lozim. Samimiylik fazilati ayniqsa rahbarning xodimlari bilan qiladigan muloqotida muhimdir. Agar rahbar xodimlari bilan samimiy munosabatda bо‘lmasa
ularning kayfiyati tushib, mehnat unumdorligi pasayishi mumkin. Ayrim rahbarlar qо‘l ostidagilar bilan qо‘pol, mensimasdan munosabatda bо‘lib, buyruq ohangida
avtoqratik uslubga asoslanib ish kо‘radilar.
Mashhur Amerikalik notiq, psixolog Deyl Karnegi kitobida kо‘rsatilishicha, bir
rahbar doimo kovog‘ini solib yurgan, kishilar bilan samimiy munosabatda bо‘lmaganiuchun hamma undan qо‘rqib, undan qochib yurar ekan, hatto turmush о‘rtog‘i bilan ham mensimasdan muomala qilar ekan. Karnegining ma’ruzasidan sо‘ng bu rahbar turmush о‘rtog‘iga ham, qо‘l ostidagi kishilarga ham samimiy jilmayib muomala qilishni boshlaganida hamma uni yaxshi kо‘rib obrо‘si ortib ketibdi, о‘zining ham kayfiyati kо‘tarilib ketibdi.
Muomala sirlaridan yana biri -bu kishilar bilan munosabatda jilmayishdir. D.
Karnegi fikricha, jilmayganda biz bir-birimizga yaxshiliq qilish istagida turamiz.
Masalan, transport haydovchilari, aholiga xizmat kо‘rsatish xodimlari, oshpazlar,
sartaroshlar, sotuvchilar samimiy bо‘lsalar, kamtar, xushmuomala bо‘lsalar, “biz sizga xizmat kо‘rsatishdan mamnunmiz” degan sо‘zlarni ishlatsalar, ularning obrо‘lari ortib,muxlislari kо‘payadi, kishilar ularning xizmatlaridan kо‘proq foydalanadilar.