O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti huzuridagi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tarmoq markazi

Асосий капитални қуйидаги белгилар бўйича таркиблаш мумкин:

Асосий капитални қуйидаги белгилар бўйича таркиблаш мумкин:

1. Ишлаб чиқариш жараёнида қатнашувига қараб:

-актив асосий капитал;

-пассив асосий капитал.

2. Тармоқ бўйсунувига қараб:

-саноат ишлаб чиқариш асосий капитали;

-бошка тармоқ асосий капитали;

-ноишлаб чиқариш асосий капитали.

3. Фойдаланишига қараб:

-фойдаланишдаги асосий капитал;

-фойдаланишдан олиб қўйилган асосий капитал.

4. Тури буйича:

-бинолар, иншоотлар, узатиш мосламалари, машина ва ускуналар, транспорт капитали, асбоб ускуналар, ер, хўжалик инвентарлари, ишчи ва маҳсулдор ҳайвонлар, кўп йиллик экинлар ва бошқа асосий капитал.

5. Мулкий эгалигига қараб;

-ўзига тегишли асосий капитал;

-ижарага олинган асосий капитал.

Ишлаб чиқариш жараёнида асосий капиталдан фойдаланиш самарадорлиги кўрсаткичларини қуйидагича гуруҳ мумкин: умумий ва қиймат, хусусий ва натурал кўрсаткичлар.

Ишлаб чиқариш жараёнида асосий капиталдан фойдаланиш самарадорлиги кўрсаткичларини қуйидагича гуруҳ мумкин: умумий ва қиймат, хусусий ва натурал кўрсаткичлар.

Биринчи гуруҳ - умумлаштирувчи ва қиймат кўрсаткичлари бўлиб, улар асосий фондларнинг турли гуруҳларини динамика ва статикада баҳолаш, таҳлил қилиш, заҳираларни аниқлаш ва башорат қилиш имконини яратади. Бундай кўрсаткичларга фонд қайтими, фонд сиғими, фонд рентабеллиги ва бошқаларни киритиш мумкин.

Иккинчи гуруҳ - хусусий ва натурал кўрсаткичлар бўлиб, кўпроқ асосий ишлаб чиқариш фондларининг фаол қисми - ишчилар, машина ва асбоб-ускуналардан фойдаланишини акс эттиради. Бу кўрсаткичлар орқали асосий капиталдан интенсив ёки экстенсив фойдаланилаётганлигини аниқлаш мумкин.

Асосий капитални қайта шакллантириш босқичлари
Номоддий
Номоддий
Номоддий
Моддий
Моддий
Моддий
Эскириш
Эскириш
Эскириш
Эскириш