О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent tо‘qimachilik va yengil sanoat instituti mustaqil shi Mavzu: “Mikroiqtisodiyot” fanining predmeti va o’rganish uslubi Guruh: Bajardi: Tekshirdi: Toshkent 2022

Daromadning xarid qobilyatiga ta’siri daromad samarasi deyiladi.
Narxning ortishi daromad samarasini pasaytiradi va aksincha, tovarning arzonlashuvi uning samarasini oshiradi. Gap shundaki, turli narx sharoitida muayyan daromadning xarid qobilyati har xil bo’ladi.Masalan, tufli 400 so’m bo’lsa, 1200 so’mlik pulga undan 3 tasini olish mumkin. Agar u arzonlashib 300 so’mga tushsa. Undan 4 tasini olish mumkin. Bunda daromadning xarid qobilyati 33,3 foizga o’sgan bo’ladi.Agar tufli narxi 600 so’mga chiqsa , daromadga undan 2 tasini beradi, endi xarid qobilyati pasaygan bo’ladi.
Daromaddan tashqari talabga ta’sir ko’rsatadigan omillardan biri o’rinbosar tovarlarning borligi yoki yo’qligi, ularning arzon yoki qimmatligidir.
Muayyan tovarga talab o’rinbosar tovarlar narxiga teskari mutanosiblikda o’zgaradi.
Masalan: Avtomashina arzon bo’lsa, ko’p miniladi, benzin, moy va ehtiyot qismlarga talabni oshiradi.