O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
 
XII BOB. INSTITUTSIONALIZM 
12.1.Institutsionalizmning kelib chiqishi va undagi yangi 
rahnamolar 
Menger, Jevon, Valras va Marshallar taqsimot va qiymat nazariyasiga 
doir tahlillarni amalga oshira boshlashgan davrlarda ham ortodoks 
(umumiy hamma qabul qilgan) klassik nazariyasi nemis anti-ijtimoiy 
yozuvchilari tomonidan tanqid qilinar edi. Ushbu yozuvchilar 
qarashlarida ko‗zga ko‗rinadigan farqlar mavjud bo‗lib, ularning nemis 
tarixiy maktablariga umumiy jihatlari ko‗p edi. Germaniyada bu 
maktablar ta‘siri 1840-yillardan boshlandi va yigirmanchi asrgacha 
davom etdi. Ba‘zi tarixchilar nuqtayi nazarlari xilma-xilligi sababli buni 
Germaniyada muammolar o‗zgarishining katta ta‘siri, deb atashdi. 
Avvalgi va keyingi yozuvchilar o‗rtasidagi ortodoksal nazariyaga 
qarshiliklarni inobatga olib, eski va yangi tarixiy maktablarga 
taqsimlashdi. 
Tarixiy metodni qo‗llab-quvvatlovchi inglizlarni alohida bog‗langan 
guruhini shakllantirishmadi va shu sababli uni ingliz tarixiy maktabi, 
deyish nojoiz bo‗ldi. Ushbu ingliz va nemis yozuvchilari ma‘lum 
neoklassik iqtisodiyotga ko‗rsatgan ta‘sirlari sababli diqqatga sazovor 
bo‗lishdi (ayniqsa, Alfred Marshall). A.Marshall Germaniya va 
Qo‗shma Shtatlar iqtisodiy nazariyasi va siyosati yuksalishiga ham 
sezilarli hissa qo‗shdi (Germaniyada ko‗plab amerikalik iqtisodchilar 
ta‘lim olishgan).